Τατουάζ: ποιοί είναι οι κίνδυνοι;

Τα τατουάζ είναι πιο δημοφιλή και ασφαλή παρά ποτέ, αρκεί να γίνονται από τους κατάλληλα εκπαιδευμένους ανθρώπους και με αυστηρή τήρηση όλων των κανόνων υγιεινής.

Το τατουάζ είναι ένα μόνιμο σημάδι ή σχέδιο που δημιουργείται στο δέρμα με την εισαγωγή ειδικών χρωστικών ουσιών στην εσωτερική στοιβάδα του, το λεγόμενο κυρίως δέρμα ή χόριο.

Τυπικά, ο tattoo artist χρησιμοποιεί μία φορητή συσκευή με την οποία μία ή περισσότερες μικρές βελόνες τρυπούν επαναλαμβανόμενα το δέρμα, εγχέοντας με κάθε τρύπημα μικροσκοπικές σταγόνες από τη χρωστική. Η διαδικασία αυτή, που γίνεται χωρίς αναισθητικό, προκαλεί μικρή αιμορραγία και ελάχιστο έως σοβαρό πόνο, ανάλογα με το όριο αντοχής κάθε ατόμου και το σημείο του σώματος όπου γίνεται το τατουάζ.

Η δερματοστιξία, όπως είναι η επιστημονική ονομασία του, προϋποθέτει λύση της συνεχείας του δέρματος, δηλαδή πληγή, και εξαιτίας αυτού του γεγονότος μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές, λέει ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος εξειδικευμένος στην Αισθητική Δερματολογία – Δερματοχειρουργική.

Στις πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνονται:

* Αλλεργικές αντιδράσεις. Οι χρωστικές που χρησιμοποιούνται στα τατουάζ, ειδικά οι κόκκινες, οι πράσινες, οι κίτρινες και οι μπλε, μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική δερματική αντίδραση (π.χ. κνησμώδες εξάνθημα) στο σημείο της έγχυσής τους. Αυτό μπορεί να παρατηρηθεί αμέσως μετά το τατουάζ ή και πολύ καιρό αργότερα, ακόμα και έπειτα από μήνες ή χρόνια όπως συμβαίνει με τις λεγόμενες όψιμες αντιδράσεις όπως η οξεία εκζεματώδης δερματίτιδα.

* Μολύνσεις. Αν δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, μπορεί να υπάρξει μόλυνση της πληγής από μικρόβια όπως ο σταφυλόκοκκος. Σε τέτοια περίπτωση μπορεί να παρουσιαστούν συμπτώματα όπως διόγκωση, πόνος, ερυθρότητα, κνησμός, πύον και – σπανιότατα – εισβολή των μικροβίων στο αίμα, με σοβαρές συνέπειες για τον άρρωστο. Οι μολύνσεις αυτές απαιτούν αντιβιοτική θεραπεία αλλά αν το υπαίτιο μικρόβιο είναι ανθεκτικό στα αντιβιοτικά (όπως π.χ. ο πολυανθεκτικός χρυσίζων σταφυλόκοκκος), η αντιμετώπιση είναι πολύ δύσκολη.

* Άλλα δερματικά προβλήματα. Μερικές φορές δημιουργούνται γύρω από τις χρωστικές του τατουάζ τα λεγόμενα κοκκιώματα. Πρόκειται για τοπικές συσσωρεύσεις κυττάρων του ανοσοποιητικού, που οφείλονται στην προσπάθειά του να  απομακρύνει τις χρωστικές. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν χηλοειδή, δηλαδή δερματικές υπερπλασίες που οφείλονται στην υπερβολική ανάπτυξη ινώδους (ουλώδους) ιστού.

* Μετάδοση νοσημάτων. Αν ο εξοπλισμός με τον οποίο γίνεται το τατουάζ δεν έχει απολυμανθεί σωστά, υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης διαφόρων νοσημάτων, όπως τέτανος, ηπατίτιδα Β, ηπατίτιδα C, ακόμα και HIV/AIDS.

* Επιπλοκές στη μαγνητική τομογραφία. Έχουν υπάρξει μερικές αναφορές για ανθρώπους με μεγάλα τατουάζ (ή μόνιμο μακιγιάζ), οι οποίοι εκδήλωσαν διόγκωση ή έγκαυμα του δέρματος στο σημείο του τατουάζ, όταν έκαναν μαγνητική τομογραφία. Έχουν επίσης υπάρξει αναφορές για περιπτώσεις όπου οι χρωστικές του τατουάζ επηρέασαν την ποιότητα της λαμβανόμενης εικόνας στην μαγνητική τομογραφία. Η αιτία αυτών των εξαιρετικά σπάνιων αντιδράσεων δεν είναι γνωστή, αλλά ίσως οφείλονται σε αλληλεπίδραση με τα μεταλλικά στοιχεία ορισμένων χρωστικών, ειδικά της μαύρης. Πάντως αυτό είναι σπάνιο και έτσι τα τατουάζ δεν ανήκουν στις αντενδείξεις για μαγνητική.

«Γενικά, οι επιπλοκές από το τατουάζ δεν είναι σπάνιες», υπογραμμίζει ο Δρ. Μιχελάκης. «Πρόσφατη έρευνα του Ιατρικού Κέντρου Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Contact Dermatitis έδειξε ότι το περίπου 6% των ατόμων που κάνουν τατουάζ εκδηλώνουν κάπιου είδους εξάνθημα, μόλυνση, σοβαρό κνησμό ή διόγκωση, που μερικές φορές κάνει τέσσερις ή περισσότερους μήνες για να υποχωρήσει – και σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα και χρόνια). Επίσης σε άλλες περιπτώσεις αυτές οι επιπλοκές υποχωρούν μόνες τους ή με απλά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή αντιβιοτικά, και σε άλλες  χρειάζονται επεμβατική θεραπεία (π.χ. με λέιζερ)».

Συμβουλές προστασίας

Για να αποφύγετε τις επιπλοκές, ο Δρ. Μιχελάκης συνιστά τα κάτωθι:

* Πάρα πολύ προσεκτική επιλογή του tattoo artist. Πρέπει να είναι εκπαιδευμένος, να διαθέτει σύγχρονο studio και να έχει κλίβανους αποστείρωσης στο χώρο του. Να προτιμάτε τα στούντιο που είναι πεντακάθαρα και χρησιμοποιούν βελόνες μιας χρήσης.

* Βεβαιωθείτε ότι ο tattoo artist θα φορέσει καινούργια, αποστειρωμένα, χειρουργικά γάντια μιας χρήσης πριν αρχίσει να σας κάνει το τατουάζ.

* Βεβαιωθείτε ότι η συσκευασία κάθε βελόνας που θα χρησιμοποιηθεί πάνω σας, θα ανοίγεται μπροστά σας.

* Βεβαιωθείτε ότι το δέρμα σας θα απολυμανθεί πριν και μετά το τατουάζ, και θα καλυφθεί με αποστειρωμένη γάζα μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία.

* Να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες του tattoo artist για τη φροντίδα του τατουάζ. Αν και οι οδηγίες αυτές εξαρτώνται από το είδος και το μέγεθός του, συνήθως περιλαμβάνουν να μην αφαιρέσετε τη γάζα για 24 ώρες, να αλείφετε το δέρμα με αντιβιοτική αλοιφή, να πλένετε απαλά με σαπούνι και νερό το τατουάζ χωρίς να το τρίβετε, να του βάζετε ήπιες ενυδατικές κρέμες, να αποφεύγετε τον ήλιο και το κολύμπι, και να αναμένετε πλήρη επούλωση σε περίπου δύο εβδομάδες. Δεν πρέπει, τέλος, να ξύνετε το τατουάζ ούτε να αφαιρείτε πρόωρα την κρούστα (νεκρωτικός ιστός).

Αν εκδηλώσετε οποιοδήποτε ενόχλημα στη θέση του τατουάζ, συμβουλευθείτε τον δερματολόγο ιατρό.