Σπονδυλική στήλη: Γιατί πονάει η πλάτη μου;

Από τους πλέον συχνούς λόγους αναζήτησης ιατρικής βοήθειας είναι ο πόνος στην πλάτη, καθώς σχεδόν το 80% του ενήλικου πληθυσμού αντιμετωπίζει κάποια μορφή του κατά τη διάρκεια της ζωής του, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία.

«Οι παθήσεις που προκαλούν πόνο στην πλάτη είναι πολυάριθμες και τα αίτια μπορεί να είναι ορθοπεδικά, νευρολογικά, φλεγμονές ή μυοσκελετικά προερχόμενα από μυϊκή καταπόνηση που μπορεί να οφείλεται σε βαριά σωματική εργασία, σε αδέξια κίνηση ή σε κακή στάση σώματος.

Τις περισσότερες φορές προέρχεται είτε από το αυχενικό, θωρακικό ή οσφυϊκό τμήμα της σπονδυλικής στήλης, είτε από κάποιον συνδυασμό τους. Η προέλευση και ο τύπος του πόνου είναι συνήθως ενδεικτικά της πάθησης», μας εξηγεί ο φυσιοθεραπευτής – χειροθεραπευτής κ. Γιώργος Κακαβάς του Fysiotek Sports and Spine Lab (www.fysiotek.gr). «Από πόνο στην πλάτη μπορεί να υποφέρουν άνθρωποι κάθε ηλικίας. Άλλοτε είναι ξαφνικός και οξύς με σύντομη διάρκεια και άλλοτε επίμονος και αμβλύς, που λίγο πολύ κάνει μόνιμα αισθητή την παρουσία του, χωρίς να αποκλείονται στιγμές έξαρσης.

Μπορεί να είναι εντοπισμένος, ή διάχυτος, με τα συμπτώματα να αντανακλούν στους ώμους, στα χέρια, στους γλουτούς ή στα πόδια. Μερικές φορές ο πόνος συνοδεύεται από μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή αδυναμία». Από τις συχνότερες παθήσεις που έχουν ως σύμπτωμα τον πόνο στην πλάτη είναι:
Οστεοαρθρίτιδα (σπονδύλωση)

Η σπονδυλική οστεοαρθρίτιδα ή σπονδύλωση είναι μια εκφυλιστική διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει απώλεια της φυσιολογικής δομής και λειτουργίας της σπονδυλικής στήλης. Παρόλο που η γήρανση είναι η κύρια αιτία, ο εντοπισμός και ο ρυθμός εκφύλισης διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η εκφυλιστική διαδικασία μπορεί να επηρεάσει τις αυχενικές, θωρακικές και οσφυϊκές περιοχές της σπονδυλικής στήλης που επηρεάζουν τους δίσκους και τις σπονδυλικές αρθρώσεις.

Δισκοκήλη

Η δισκοκήλη σχηματίζεται όταν προκύψει ρήξη στο κέντρο του δίσκου της σπονδυλικής στήλης. «Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι αποτελούνται εξωτερικά από χόνδρινες στοιβάδες οι οποίες περιβάλλουν τον κεντρικό πηκτοειδή πυρήνα, ο οποίος αποτελείται από παχύρευστη γέλη και μεγάλη ποσότητα νερού. Έργο τους είναι η απορρόφηση των κραδασμών από τις κινήσεις της σπονδυλικής στήλης. Η εκφύλιση των δίσκων λόγω ηλικίας, παχυσαρκίας ή τραυματισμού είναι οι κύριες αιτίες πρόκλησης της πάθησης», διευκρινίζει ο κ. Κακαβάς. Αναλόγως του εντοπισμού της προκαλεί διάφορα συμπτώματα, τα οποία αντιμετωπίζονται με φυσικοθεραπεία όταν η πάθηση βρίσκεται σε αρχικά στάδια, ή με χειρουργική επέμβαση σε προχωρημένα.

Ισχιαλγία

Ο όρος «ισχιαλγία» χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει τον πόνο που ταξιδεύει κατά μήκος του ισχιακού νεύρου, του μεγαλύτερου νεύρου στο σώμα που εκτείνεται από το κάτω μέρος της πλάτης μέχρι το πίσω μέρος του κάθε ποδιού. Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς, αμβλύς, συνεχής ή περιστασιακός. Όταν κάτι πιέζει το ισχιακό νεύρο, προκαλείται πόνος στο κάτω μέρος της πλάτης που εκτείνεται στο ισχίο, τους γλουτούς και το πόδι. Η συνηθέστερη αιτία της ισχιαλγίας είναι η ύπαρξη δισκοκήλης στην οσφυϊκή μοίρα και ακολουθούν η στένωση της οσφυϊκής στήλης, η σπονδυλολίσθηση, το σύνδρομο απιοειδούς, και κάποιος τραυματισμός. «Έρευνα έχει δείξει ότι το 95% των πασχόντων από κήλη δίσκου έχει ισχιαλγία, ενώ η ύπαρξη δισκοκήλης χωρίς ισχιαλγία είναι μία στις πεντακόσιες περιπτώσεις. Το θετικό είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών αναρρώνουν από την ισχιαλγία χωρίς χειρουργική επέμβαση», επισημαίνει ο κ. Κακαβάς.

Σπονδυλική στένωση

Η πάθηση προκαλείται συνήθως από φθορά των αρθρώσεων και των μεσοσπονδύλιων δίσκων που περιορίζει τον χώρο που είναι διαθέσιμος για τα 62 νεύρα που περνούν μέσα από τη σπονδυλική στήλη. Η σπονδυλική στένωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πόνο στο κάτω μέρος της μέσης, στο γλουτό, στο μηρό και στη γάμπα. Επιδεινώνεται με το βάδισμα και την ορθοστασία και μειώνεται με το κάθισμα, το σκύψιμο προς τα εμπρός εξαιτίας της αύξησης της διαμέτρου του σπονδυλικού σωλήνα που προκαλούνται με αυτές.

Σκολίωση

Η σκολίωση είναι μια τρισδιάστατη, περίπλοκη ασθένεια, που προκαλεί την καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης προς το πλάι και επηρεάζει κυρίως τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες. Παρουσιάζεται είτε κατά τη σκελετική ανάπτυξη του παιδιού είτε μετά από κάποια βλάβη σπονδύλου. Τα παιδιά σπανίως πονούν ακόμα και όταν εμφανίζουν μεγάλες κυρτώσεις, στους ενήλικες, όμως, ο πόνος μπορεί να είναι σοβαρός και να συνυπάρχει μούδιασμα ή και κράμπες στα κάτω άκρα.

Συμπιεστικό Κάταγμα σπονδύλου

Ένα συμπιεστικό κάταγμα είναι ένα συνηθισμένο κάταγμα της σπονδυλικής στήλης που μπορεί να κυμαίνεται από ήπιο έως σοβαρό. Σε νεαρά άτομα και ενήλικες προκαλείται από την εφαρμογή κάποιας εξωτερικής δύναμης στη σπονδυλική στήλη, όπως π.χ. από κάποια πτώση ή άρση βάρους, την οποία δεν έχει την ικανότητα να αντέξει κάποιος σπόνδυλος, οπότε και σπάει. Επιρρεπείς είναι και οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση που εμφανίζουν οστεοπόρωση.

Τραυματισμός αυχένα δίκην μαστιγίου

Ο τραυματισμός αυτός συμβαίνει όταν ο αυχένας υπόκειται σε δυνάμεις που τον υποχρεώνουν να κάνει απότομη κίνηση, όπως συμβαίνει κατά τον χειρισμό ενός μαστιγίου. Συνήθως εμφανίζεται μετά από αυτοκινητιστικό ατύχημα, λόγω της απότομης υπερέκτασης του αυχένα λόγω της επιτάχυνσης, που ακολουθείται από γρήγορη υπαναχώρηση και κάμψη του. Η αιφνίδια και ευρεία κίνηση επηρεάζει τις αρθρώσεις, τους συνδέσμους και τα νεύρα και υποχρεώνει τους μυς να αντιδράσουν έντονα προκαλώντας πόνο. Ποδοσφαιριστές ή αθλητές του ράγκμπι και γενικά αθλημάτων όπου υπάρχει σημαντική σύγκρουση παικτών ανήκουν στην ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση της πάθησης.