Συνέδριο Εξατομικευμένης Θεραπείας
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το Συνέδριο «Εξατομικευμένη Θεραπεία» που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες. Κεντρικός στόχος του συνεδρίου ήταν η προώθηση και υιοθέτηση της εξατομικευμένης θεραπείας προς όφελος των ασθενών και του συστήματος υγείας αλλά και η δημιουργία συναίνεσης μεταξύ των φορέων για την προώθηση κοινών στόχων. Με ισχυρή επιστημονική Επιτροπή από καταξιωμένους επιστήμονες και Καθηγητές Ιατρικής και Πρόεδρο την Επίκουρη Καθηγήτρια της Μονάδας Γενομικής και Φαρμακογενομικής, της 4η Παθολογικής Κλινικής του «Αττικού» Νοσοκομείου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και μέλος του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών κας Δέσποινας Σανούδου, το πρόγραμμα πλαισίωσαν διακεκριμένοι ερευνητές και επιστήμονες σε διεθνές επίπεδο, ώστε να συμπεριλαμβάνει τις απόψεις από όλες τους σημαντικούς παράγοντες στον τομέα της υγείας ακόμη και από τους ασθενείς, οι οποίοι παρουσίασαν τις απόψεις τους στο τελευταίο πάνελ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η κεντρική ομιλία του Καθηγητή και Πρόεδρου του Τμήματος Γενετικής Ιατρικής και Ανάπτυξης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γενεύης, και Προέδρου του Ινστιτούτου Γενετικής και Γενομικής iGE3 της Γενεύης, κ. Στυλιανού Αντωναράκη. Ο πρόσφατα ανανακοιρυχθείς Πρόεδρος του HUGO (Human Genome Organization) μίλησε για το μέλλον της Γενομικής Ιατρικής εξηγώντας πως η εξατομικευμένη Ιατρική ξεκινά από τις εκατομμύρια μεταγγίσεις αίματος που γίνονται κάθε μέρα, με αποτέλεσμα τη μίξη γονιδίων διαφορετικών ανθρώπων.
Οι μοριακές διαταραχές όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία αλλά και απλά θέματα, όπως το αν μπορούμε να τρώμε κουκιά λόγω της έλλειψης του ενζύμου G6PD σε κάποιους ανθρώπους, οδήγησε στην ανάγκη ανάπτυξης της Φαρμακογενομικής, που μελετά την ανταπόκριση σε διαφορετικά φάρμακα.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο παγκοσμίου φήμης Καθηγητής Αντωναράκης: «Η διαγνωστική γενομική έχει αναλύσει μόλις 3.807 από τα 19.950 γονίδια. Είναι υποχρέωσή της κάθε χώρας να επενδύσει στην προώθηση της Έρευνας της γενομικής Ιατρικής, έτσι ώστε να ανακαλύψουμε τα αίτια ακόμα περισσότερων παθήσεων και τις εξατομικευμένες θεραπείες τους», δίνοντας έτσι ελπίδα στις νέες γενιές και στους έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι – όπως τόνισε – αποτελούν λαμπρή παρακαταθάκη της ερευνητικής κληρονονομιάς της Ελλάδας.
Η Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής κα. Δέσποινα Σανούδου ανοίγοντας τις εργασίες του Συνεδρίου εκ μέρους του Προέδρου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Πέτρου Σφηκάκη ανακοίνωσε τη στρατηγική ανάπτυξης καινοτομικού περιβάλλοντος στην Ιατρική Σχολή μέσω της δημιουργίας της πλατφόρμας του Πανεπιστημίου Αθηνών pMedGR, η οποία περιέχει μία βάση δεδομένων βιοπληροφορικής ανάλυσης χρήσιμη για την εξειδικευμένη έρευνα υψηλής τεχνολογίας. Δεδομένου ότι «η καινοτομία αποτελεί πλέον μονόδρομο», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε, στόχος της πλατφόρμας είναι να αποτελέσει κόμβο παραγωγής βιομηχανικής καινοτομίας για νέες διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους και προηγμένη γνώση για την εξατομικευμένη υγειονομική περίθαλψη, υποστηρίζοντας παράλληλα και την εκπαίδευση της νέας γενιάς ιατρών και ερευνητών. Έτσι και η χώρα μας θα μπορέσει να ευθυγραμμιστεί με τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της εξατομικευμένης περίθαλψης και να διασυνδέσει τις ερευνητικές και κλινικές ομάδες με επιχειρήσεις υψηλής έντασης γνώσης όπως η φαρμακευτική βιομηχανία. Άλλωστε όπως τόνισε και η ίδια «η εξατομικευμένη ιατρική πλέον ενσωματώνεται στα συστήματα υγείας, όπως έχουν δηλώσει ο Πρόεδρος Ομπάμα και άλλοι ηγέτες».
Ο Πρόεδρος του Συδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) κ. Πασχάλης Αποστολίδης στην εναρκτήρια ομιλία του ανέφερε ότι η σημασία της διαφορετικότητας και μεταβλητότητας στα φάρμακα συνδέεται με την εξατομικευμένη θεραπεία, καθώς η φαρμακογενετική ανταποκρίνεται όλο και πιο εξατομικευμένα στις αλλαγές του περιβάλλοντος.
«Η αξία της εξατομικευμένης θεραπείας έγκειται στην παροχή καλύτερων αποτελεσμάτων για τους ασθενείς και μείωση κόστους για τα συστήματα υγείας, ενισχύοντας έτσι τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας της χώρας μας μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης με επίκεντρο τις ανάγκες του ασθενή και την εξέλιξη της ιατρικής και εξατομικευμένης θεραπείας. Η επιλογή του ενδεδειγμένου φαρμάκου, τη σωστή στιγμή και στον κατάλληλο ασθενή εγγυάται την αυξημένη αποτελεσματικότητα της εκάστοτε θεραπείας και σώζει ζωές. Πρέπει να εστιάσουμε στη χώρα μας στην Έρευνα & Ανάπτυξη και να υιοθετήσουμε καινοτόμα κλινικά προγράμματα και στον τομέα της εξατομικευμένης Ιατρικής με οφέλη για τον ασθενή, την επιστήμη, και την οικονομία» δήλωσε ο κ. Αποστολίδης.
Ο κ. Μιχάλης Καραμούζης, Παθολόγος-Ογκολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΑ δήλωσε ότι η εξατομικευμένη θεραπεία στην Ογκολογία στοχεύει στις γονιδιακές διαταραχές που δημιουργούν με τη σειρά τους καρκινικά κύτταρα. Οι βιοχημικές διαδικασίες που χαρακτηρίζουν τα καρκινικά κύτταρα αξιολογούνται στη διαδικασία της καρκινογένεσης με τη βοήθεια των genomics και metabolomics.
«Στην πράξη τα μοριακά στοχευμένα φάρμακα δεν αποζημιώνονται σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα η πρόσβαση και αποζημίωση αυτών των καινοτόμων θεραπειών είναι δύσκολη» τόνισε ο κ. Καραμούζης. Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Κλινικής Ογκολογίας προσπαθεί να ομαδοποιήσει τύπους ασθενών με βάση την εξατομικευμένη Ιατρική για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των ογκολογικών τους διαταραχών, προς όφελος του συστήματος υγείας σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Ο κ. Elmar Nimmesgern, Αναπληρωτής Δ/ντής Έρευνας και Καινοτομίας, Κομισιόν τόνισε τις δυσκολίες στη χάραξη πολιτικής για την Εξειδικευμένη Ιατρική οι οποίες αντιμετωπίζονται από ομάδες εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η βασική χρηματοδότηση των χωρών-μελών της ΕΕ στηρίζεται στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Horizon 2020. Στόχος της Επιτροπής είναι η Ευρώπη να κατακτήσει την ηγετική θέση στην Έρευνα & Ανάπτυξη των Εξατομικευμένης θεραπείας, επιδιώκοντας τη συνεργασία ερευνητών ανά την Ευρώπη. Για αυτό το σκοπό έχει δημιουργηθεί ειδική κοινοπραξία (consortium) υπό την αιγίδα της Κομισιόν.
Η κα. Αγγελική Ρομποτή, Επικεφαλής αξιολόγησης βιολογικών παραγόντων ΕΟΦ ανέφερε ότι η εξατομικευμένη Ιατρική βασίζεται στις νέες τεχνολογίες στα φάρμακα και στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πολλές θεραπευτικές εφαρμογές είναι πλέον προσωποποιημένες και η έγκριση των φαρμάκων γίνεται κεντρικά από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Οι νομοθεσίες σε κάθε χώρα είναι διαφορετικές και οι αξιολόγηση των δεδομένων για την ασφαλή χρήση των φαρμάκων ποικίλλει.
Με την εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου, τίθενται οι προϋποθέσεις έτσι ώστε να προωθηθούν με ορθό τρόπο οι υποψήφιες μελλοντικές θεραπείες. «Σε εθνικό επίπεδο πολλές καινοτόμες ανακαλύψεις προκύπτουν από τοπικές ερευνητικές ομάδες και όχι μόνο από την πολυεθνική έρευνα» δήλωσε η κ. Ρομποτή.
