Πώς το καλοκαίρι επηρεάζει τη γονιμότητα;

Η ηλιοφάνεια και η χαλάρωση του καλοκαιριού μπορεί να κάνουν καλό στα ζευγάρια, που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδιά, καθώς είναι πιθανό να αυξάνουν τη γονιμότητα σε άντρες και γυναίκες.

Μία έρευνα, που είχε παρουσιαστεί πέρυσι στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής & Εμβρυολογίας (ESHRE), είχε δείξει ότι οι γυναίκες, που έκαναν θεραπείες γονιμότητας και είχαν εκτεθεί σε περισσότερο ήλιο, υψηλότερες θερμοκρασίες και λιγότερη βροχή τον μήνα πριν προχωρήσουν σε εξωσωματική, είχαν κατά ένα τρίτο υψηλότερα ποσοστά εγκυμοσύνης.

Μία άλλη έρευνα, που είχε πραγματοποιηθεί σε χιλιάδες εθελοντές από την  Ιταλία, είχε δείξει ότι υπήρχε εποχιακή διακύμανση στην ποσότητα και στην ποιότητα των σπερματοζωαρίων. Ειδικότερα, η ποσότητα των παραγόμενων σπερματοζωαρίων ήταν πιο αυξημένη το χειμώνα, αλλά η κινητικότητά τους ήταν υψηλότερη το καλοκαίρι. Μάλιστα, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο τα σπερματοζωάρια των αντρών, που συμμετείχαν στην έρευνα, είχαν βρεθεί δυο φορές πιο κινητικά απ’ όσο τον Ιανουάριο.

«Τα ευρήματα αυτά, παρότι δεν θεωρούνται ακόμα οριστικά, υποδηλώνουν ότι στις γυναίκες η ηλιοφάνεια και οι επιδράσεις της στον οργανισμό, βελτιώνουν με κάποιο τρόπο την ποιότητα των ωοκυττάρων (είναι ανώριμα ωάρια), ενώ στους άντρες οι κιρκάδιοι ρυθμοί (βιολογικό ρολόι) επηρεάζουν την έκκριση βασικών ορμονών και μέσω αυτών, αυξομειώνουν τη γονιμότητα» εξηγεί ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Yποβοηθούμενη Aναπαραγωγή, μέλος του Institute of Life-ΙΑΣΩ.

Και συνεχίζει: «Η επιστημονική ομάδα, που είχε πραγματοποιήσει την έρευνα στις γυναίκες, απέδωσε τα ευρήματά της στην αυξημένη παραγωγή βιταμίνης D και μελατονίνης εξαιτίας της ηλιοφάνειας. Και οι δύο αυτές ουσίες παίζουν ρόλο στη ρύθμιση του αναπαραγωγικού κύκλου. Παλαιότερες έρευνες, για παράδειγμα, έχουν δείξει, ότι η βιταμίνη D μπορεί να βελτιώνει την ποιότητα των ωαρίων και τα ποσοστά εμφύτευσης στη μήτρα. Σε ό,τι αφορά τη μελατονίνη, αυτή συγχρονίζει το βιολογικό ρολόι και ελέγχει τον συγχρονισμό του έμμηνου κύκλου».

Είναι επίσης καλά γνωστό, ότι οι κιρκάδιοι ρυθμοί επηρεάζουν πάρα πολλούς κυτταρικούς μηχανισμούς και πως όσο εξελίσσεται η επιστήμη της Χρονοβιολογίας, τόσο περισσότερα μαθαίνουν οι ειδικοί γι’ αυτούς.

Στην περίπτωση των σπερματοζωαρίων, η καλή κινητικότητα είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα απαραίτητο για επιτυχή σύλληψη. Μάλιστα, η χαμηλή κινητικότητα αποτελεί την κύρια αιτία της ανδρικής υπογονιμότητας συνεπώς οι άντρες, που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί, ίσως έχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας αν εντείνουν τις προσπάθειες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.

«Αυτό, ίσως έχει σχέση με την παραγωγή της τεστοστερόνης, μιας σημαντικής ορμόνης του ανδρικού φύλου, που φαίνεται να έχει μεγάλο ποσοστό εποχιακής διακύμανσης», προσθέτει ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Αν και ο ακριβής μηχανισμός παραμένει άγνωστος, η τεστοστερόνη φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην ωρίμανση των σπερματοζωαρίων. Επίσης, σε άντρες με χαμηλή κινητικότητα σπερματοζωαρίων συχνά ανευρίσκονται χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, ενώ έχει φανεί, ότι η λήψη τεστοστερόνης μπορεί να βελτιώσει την κινητικότητα σε μερικούς άντρες».

Η έρευνα στις γυναίκες πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης, στο Βέλγιο. Συμμετείχαν 6.000 γυναίκες, που έκαναν εξωσωματική. Όσες έκαναν εξωσωματική, μετά από ένα μήνα έκθεσης σε ηλιοφάνεια, χαμηλότερη υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες, είχαν περισσότερα ωάρια, υψηλότερα ποσοστά επιτυχούς γονιμοποίησης και περισσότερες πιθανότητες απόκτησης μωρού, με τα ποσοστά των γεννήσεων να είναι 19% σε όσες έκαναν εξωσωματική το φθινόπωρο αλλά 14% σε όσες έκαναν IVF τον χειμώνα.

Η έρευνα στους άντρες έγινε σε 5.188 Ιταλούς, οι οποίοι είχαν αποταθεί στο κέντρο αναπαραγωγής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Πάρμα. Η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων τους ήταν μέγιστη το καλοκαίρι, αλλά χαμηλότερη το χειμώνα. Επίσης, σχεδόν δύο στους τρεις άντρες, είχαν καλή κινητικότητα σπερματοζωαρίων το καλοκαίρι αλλά μόνο ένας στους δύο το χειμώνα.

Υπάρχει πάντως ένας ακόμα παράγοντας, που μπορεί να παίζει ρόλο και ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με τη βιολογία: το στρες. «Πολλά ζευγάρια κατορθώνουν να πετύχουν μια εγκυμοσύνη το καλοκαίρι, στη διάρκεια των διακοπών τους, όταν χαλαρώνουν και απολαμβάνουν πάλι ο ένας τη συντροφιά του άλλου» τονίζει ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Ανεξάρτητα λοιπόν, από το αν και τι ισχύει σε επίπεδο βιολογίας, η περίοδος αυτή είναι η καλύτερη για να αναθερμάνει ένα ζευγάρι τη σχέση του και ίσως να θέσει τα θεμέλια για να μεγαλώσει την οικογένειά του».