Πώς αντιμετωπίζεται η αχαλασία του οισοφάγου;

Η αχαλασία οισοφάγου είναι αποτέλεσμα τόσο της απώλειας των γαγγλιονικών κυττάρων του μυεντερικού πλέγματος, όσο και της βλάβης των μεταγαγγλιονικών νευρώνων που διευκολύνουν τη χάλαση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα.

Χαρακτηρίζεται από απουσία περισταλτικών κινήσεων στο τμήμα του οισοφάγου, που αποτελείται από λείες μυϊκές ίνες (τα κατώτερα 2/3 του σώματος) και από ατελή χάλαση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, μετά από κατάποση. Η νόσος μεταξύ άλλων προκαλεί δυσφαγία σε στερεές και υγρές τροφές, με επακόλουθο τη μεγάλη απώλεια βάρους.

Σύμφωνα με το Διευθυντή Χειρουργικής της Ευρωκλινικής Αθηνών Δρ. Γιώργο Σάμπαλη, η αιτιολογία παραμένει άγνωστη. Έχουν ενοχοποιηθεί γενετικοί και ανοσολογικοί παράγοντες. Συναντάται εξίσου στα δύο φύλα και συχνότερα στους ενήλικες (25-60 ετών).

Συμπτώματα της αχαλασίας οισοφάγου

Τα κύρια συμπτώματα της νόσου, όπως εξηγεί ο Δρ Σάμπαλης, είναι η δυσφαγία (82-100%) τόσο στις στερεές όσο και στις υγρές τροφές, η παλινδρόμηση (56-97%), η απώλεια βάρους (30-91%), το θωρακικό άλγος (17-95%) και ο οπισθοστερνικός καύσος (27-42%).

Διάγνωση της αχαλασίας οισοφάγου

Η κλινική εικόνα θέτει την υπόνοια της νόσου. Με την ενδοσκόπηση και τον με τον ακτινολογικό έλεγχο (οισοφαγογραφία, βιντεοακτινοσκόπηση με κατάποση) θα αποδειχθεί η πάθηση και θα οριστικοποιηθεί με τη μανομετρία του οισοφάγου.

Αντιμετώπιση – Θεραπεία της αχαλασίας οισοφάγου

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της αχαλασίας του οισοφάγου βασίζεται σε τρεις άξονες:

1. Φαρμακευτική θεραπεία με ειδικά φάρμακα, που συνήθως αποτυγχάνει.
2. Ενδοσκοπική παρέμβαση. Συνήθως εφαρμόζονται διαστολές που έχουν σκοπό να διευρύνουν τη διάμετρο του Κατώτερου Οισοφαγικού Σφιγκτήρα. Η διάρκεια ανακούφισης του συμπτωμάτων συνήθως δεν είναι ικανοποιητική. Τελευταία, χρησιμοποιείται η έγχυση τοξίνης της αλλαντιάσεως (botox) με αποτέλεσμα την παράλυση του σφιγκτήρα και τη βελτίωση της κατάποσης. Και εδώ όμως η ανακούφιση είναι προσωρινή.
3. Χειρουργική επέμβαση. Αποτελεί την οριστική αντιμετώπιση της νόσου.

Σύμφωνα με τον Δρ Σάμπαλη, η επέμβαση ονομάζεται λαπαροσκοπική μυοτομή κατά Heller και σε κάποιες περιπτώσεις συνοδεύεται από λαπαροσκοπική θολοπλαστική κατά Dor ή Toupet. Θεωρείται η επέμβαση εκλογής για τη νόσο, ενώ η αντίστοιχη ανοικτή επέμβαση έχει πλέον εγκαταλειφθεί. Με ελάχιστες σε μέγεθος τομές 5 χιλιοστών, εισέρχονται στην κοιλιά το λαπαροσκόπιο και τα ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία.

«Στη συνέχεια κάνουμε μια τομή στον μυϊκό χιτώνα του οισοφάγου (λίγων εκατοστών), και αν κριθεί απαραίτητο η επέμβαση συνοδεύεται από μια πλαστική του θόλου του στομάχου γύρω από τον κατώτερο οισοφάγο, της οποίας ο στόχος είναι η κατάργηση παλινδρόμησης που ενδεχομένως θα δημιουργηθεί μετεγχειρητικά» εξηγεί ο γιατρός και προσθέτει πως η επέμβαση διαρκεί 1,5 – 2 ώρες. Την επόμενη ημέρα ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο και επανέρχεται συντομότατα στις καθημερινές του συνήθειες απαλλαγμένος από τα βασανιστικά συμπτώματα της νόσου του.

Σημειώνεται πως πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στην Ευρωκλινική Αθηνών με απόλυτη επιτυχία λαπαροσκοπική μυοτομή κατά Heller σε 27χρονο ασθενή, για αντιμετώπιση της αχαλασίας οισοφάγου, μιας άγνωστης αιτιολογίας πρωτοπαθούς κινητικής διαταραχής του οισοφάγου.

O νεαρός ασθενής παρουσίασε από τριμήνου σταδιακή δυσκολία στην κατάποση, η οποία διαρκώς επιδεινούμενη, τον ανάγκασε να απευθυνθεί σε γαστρεντερολογικό τμήμα, όπου μετα τον σχετικό έλεγχο (ενδοσκόπηση, μαννομετρία κλπ), διαπιστώθηκε η νόσος.

Την επέμβαση,  διάρκειας δυόμισι ωρών πραγματοποίησε ο Διευθυντής Χειρουργός της Ευρωκλινικής Αθηνών Δρ. Γιώργος Σάμπαλης με τη ιατρική του ομάδα.

Η επέμβαση της μυοτομής έγινε λαπαροσκοπικά, αναίμακτα και ανώδυνα, και συμπληρώθηκε με ειδική αντιπαλινδρομική επέμβαση θολοπλαστικής κατά Dor.

Ο ασθενής την επόμενη μέρα σιτίστηκε με υγρή τροφή και σε 48 ώρες πήρε εξιτήριο, σταδιακά επανασιτιζόμενος και απαλλαγμένος από τα ιδιαίτερα ενοχλητικά συμπτώματα της ασθένειάς του.