Νέα δεδομένα για τη θεραπεία καρκίνου του πνεύμονα

Νέα ερευνητικά αποτελέσματα από τρεις μελέτες φάσης III για την αξιολόγηση του μονοκλωνικού αντισώματος atezolizumab, ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα, στον καρκίνο του πνεύμονα, ανακοινώθηκαν πρόσφατα, καταδεικνύοντας σημαντικά οφέλη για τους ασθενείς με συγκεκριμένους μεταστατικούς τύπους της νόσου.

Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ετήσιας συνάντησης της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO), παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών φάσης III IMpower150 και IMpower131.

Σύμφωνα με τη μελέτη φάσης III IMpower150, που δημοσιεύτηκε και στο New England Journal of Medicine, η θεραπεία με atezolizumab σε συνδυασμό με  bevacizumab και χημειοθεραπεία (καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη) είχε ως αποτέλεσμα οι ασθενείς, με μεταστατικό, μη πλακώδη, μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) που δεν είχαν  υποβληθεί σε χημειοθεραπεία για τη μεταστατική τους νόσο, να ζήσουν σημαντικά περισσότερο (διάμεση συνολική επιβίωση 19,2 έναντι 14,7 μήνες, p=0,016) σε σύγκριση με τη θεραπεία με bevacizumab σε συνδυασμό με καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη. Παρατηρήθηκε πλεονέκτημα στη συνολική επιβίωση σε όλες τις προκαθορισμένες και επιλεγμένες με βιοδείκτες υποομάδες που αναλύθηκαν, στις οποίες περιλαμβάνονταν άτομα με μεταλλάξεις EGFR και ALK, οι οποίοι είχαν λάβει κατάλληλη στοχευμένη θεραπεία, αλλά και ομάδες με διαφορετικά επίπεδα έκφρασης PD-L1 ή με αρνητική έκφραση PD-L1. Άτομα με μεταστάσεις στο ήπαρ, στα οποία χορηγήθηκε η θεραπεία συνδυασμού με atezolizumab και bevacizumab, επίσης, επέδειξαν πλεονέκτημα επιβίωσης.

Στο πλαίσιο του συνέδριου ανακοινώθηκαν και τα αποτελέσματα από τη μελέτη φάσης III IMpower131, που έδειξαν ότι το atezolizumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία (καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη συνδεδεμένη με λευκωματίνη, [nab-πακλιταξέλη]) μείωσε τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου ή θανάτου κατά 29% σε σύγκριση μόνο με χημειοθεραπεία (καρβοπλατίνη και nab-πακλιταξέλη) στη θεραπεία πρώτης γραμμής ασθενών με προχωρημένο πλακώδη μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (p=0,0001). Τα ποσοστά της επιβίωσης χωρίς εξέλιξη της νόσου ή θανάτου στους 12 μήνες διπλασιάστηκαν στους ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε ο συνδυασμός με atezolizumab σε σχέση με τους ασθενείς οι οποίοι υποβλήθηκαν μόνο σε χημειοθεραπεία (24,7% έναντι 12%). Δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντικό όφελος συνολικής επιβίωσης κατά την ενδιάμεση αυτή ανάλυση ενώ η μελέτη συνεχίζεται όπως έχει προγραμματισθεί.

Πρόσφατα, επίσης, ανακοινώθηκαν και τα αποτελέσματα της μελέτης φάσης ΙΙΙ IMpower130, σύμφωνα με τα οποία ασθενείς, με μεταστατικό μη πλακώδη, μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ), που έλαβαν θεραπεία στην πρώτη γραμμή με atezolizumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία (καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη συνδεδεμένη με λευκωματίνη (nab-πακλιταξέλη)) έζησαν σημαντικά περισσότερο σε σύγκριση μόνο με χημειοθεραπεία. Επιπλέον, ο συνδυασμός με το atezolizumab μείωσε τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου ή θανάτου σε σύγκριση μόνο με τη χημειοθεραπεία.

Και στις τρεις προαναφερθείσες μελέτες το προφίλ ασφαλείας της θεραπείας με atezolizumab, μόνο του ή σε συνδυαστικό σχήμα, ήταν συνεπές με τα προφίλ ασφαλείας των φαρμάκων μεμονωμένα και κανένα νέο σήμα ασφαλείας δεν αναγνωρίστηκε με τους συνδυασμούς. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν η αλωπεκία, η περιφερική νευροπάθεια, η ναυτία, η κόπωση, η ανορεξία και η διάρροια.

Μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως.  Κάθε χρόνο 1,59 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν λόγω της ασθένειας, το οποίο μεταφράζεται σε περισσότερους από 4.350 θανάτους κάθε μέρα παγκοσμίως.

Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να ταξινομηθεί γενικά σε δύο βασικές κατηγορίες: τον μη μικροκυτταρικό (ΜΜΚΠ)  και τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα. Ο ΜΜΚΠ είναι ο κυρίαρχος τύπος και σ’ αυτόν οφείλεται το 85% όλων των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα. Ο ΜΜΚΠ χωρίζεται σε καρκίνο από πλακώδη και μη πλακώδη κύτταρα. Ο πλακώδης τύπος χαρακτηρίζεται από επίπεδα κύτταρα, τα οποία καλύπτουν την επιφάνεια της αναπνευστικής οδού, όπως παρατηρείται στο μικροσκόπιο. Τείνει να αναπτύσσεται σε κεντρικά σημεία του πνεύμονα και απαντάται περίπου στο 25-30% όλων των περιπτώσεων ΜΜΚΠ.