Μόνο 2 στις 10 Ελληνίδες υποβάλλονται σε τεστ ΠΑΠ
«Όχι» στο Τεστ Παπανικολάου λέει η πλειονότητα των γυναικών στην Ελλάδα, τη στιγμή που η εξέταση αυτή θα μπορούσε να σώσει τη ζωή τους, σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν οι ομιλητές σε ενημερωτική ημερίδα που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Γ.Ν. Παπανικολάου, ο Δήμος Κύμης – Αλιβερίου, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και η Ένωση Καθηγητών Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΙΠΑ) , σε συνεργασία με τον Ιατρικό Σύλλογο Εύβοιας και το Γ.Ν. Κύμης, με θέμα «Η δύναμη της πρόληψης στη δημόσια υγεία».
Ειδικότερα, όπως τόνισε η κυτταρολόγος, κα Αρχοντία Πασχάλη, εκτιμάται ότι στη χώρα μας μόνο το 20% των γυναικών υποβάλλονται τακτικά στην εξέταση, η οποία εδώ και δεκαετίες αποτελεί το «gold standard» στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας καλύπτει το 10% όλων των κακοηθειών και αποτελεί τη 2η σε συχνότητα αιτία θανάτου από καρκίνο στο γυναικείο πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι κάθε μέρα χάνονται 40 γυναίκες στην Ευρώπη από τη νόσο. Το 95% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, οφείλεται στη μόλυνση από ογκογόνους τύπους του ιού HPV.
Άλλοι παράγοντες μπορούν, επίσης, να επιδράσουν δευτερευόντως στην καρκινογένεση. Αυτοί είναι ο τρόπος ζωής της γυναίκας, η έναρξη της σεξουαλικής ζωής σε μικρή ηλικία, η πολλαπλότητα των ερωτικών συντρόφων, η προσβολή από άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ενώ τελευταία ενοχοποιούνται ακόμα και διατροφικοί παράγοντες, όπως είναι η ανεπάρκεια των βιταμινών Α και Ε.
Όπως ανέφερε η κα Αναστασία Πουλημένου, γυναικολόγος στο Γ.Ν. – Κ.Υ. Κύμης, το συμβατικό τεστ ΠΑΠ αποτελεί μέχρι σήμερα την σημαντικότερη ασπίδα σωτηρίας από τη μάστιγα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ωστόσο, εξήντα χρόνια μετά την ανακάλυψή του ήρθε η αναμενόμενη σύγχρονη μετεξέλιξή του: το τεστ ΠΑΠ με την τεχνική της κυτταρολογίας υγρής φάσης, το HPV dna test και το mRNA HPV test συμβάλλουν ακόμα περισσότερο στον έλεγχο της νόσου, αυξάνοντας δραστικά την ευαισθησία και την ειδικότητα της μεθόδου και περιορίζοντας τα ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα σε ποσοστό κάτω του 10%.
«Ο συνδυασμός των τεστ ΠΑΠ και HPV dna τεστ αυξάνει τη διαγνωστική ακρίβεια των εξετάσεων και παίζει σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση των ενδοεπιθηλιακών νεοπλασιών, ξεχωρίζοντας τις γυναίκες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Τα τελευταία χρόνια, συνιστάται στις γυναίκες άνω των 30 ετών να υποβάλλονται σε HPV dna test, ανεξάρτητα από το αν έχουν προσβληθεί από τον ιό», τόνισε η κα Πασχάλη, προσθέτοντας ότι «με το συνδυασμό των εμβολίων για προστασία από τον ιό HPV, τη χρήση του τεστ ΠΑΠ και του HPV dna test, πιστεύουμε ότι πλησιάζουμε στο τέλος του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας».
Ο πρόεδρος της ΕΚΙΠΑ, κ. Παναγιώτης Σκανδαλάκης, αναφέρθηκε -μεταξύ άλλων- στο ιδιαίτερα αυξημένο κόστος της θεραπείας έναντι αυτού της πρόληψης για τα συστήματα υγείας, καλώντας τους αρμόδιους να δώσουν στην πρόληψη το βάρος που της αναλογεί. «Το κόστος της εξέτασης αντιστοιχεί στο 1/10 του κόστους θεραπείας. Το ποσό που αντιστοιχεί στο κόστος της χημειοθεραπείας ενός ασθενούς, θα μπορούσε να διατεθεί για την προληπτική εξέταση (τεστ ΠΑΠ) αρκετών εκατοντάδων γυναικών», τόνισε ο κ. Σκανδαλάκης.
Τέλος, ο κ. Αριστείδης Διαμαντής, διευθυντής – κυτταρολόγος στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, αναφέρθηκε στην πατρότητα του τεστ ΠΑΠ, επισημαίνοντας ότι παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν επιχειρήθηκε από έναν κύκλο επιστημόνων (κυρίως Ρουμανικής καταγωγής) η αμφισβήτησή της, τα διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο «πατέρας» της σωτήριας αυτής εξέτασης δεν είναι άλλος από τον Γ. Ν. Παπανικολάου. «Ο Παπανικολάου όχι μόνο απέδειξε την αξία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης, αλλά έπεισε τον επιστημονικό κόσμο για τη σπουδαιότητα του μαζικού προληπτικού ελέγχου. Η συμβολή του τεστ ΠΑΠ στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι διαχρονικά κολοσσιαία και δεν επιδέχεται πλέον καμία αμφισβήτηση».
Ο γονιδιακός έλεγχος στην πρόληψη του καρκίνου
Τη σημασία του γονιδιακού ελέγχου στη πρόληψη του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών έθιξε η κ. Πουλημένου. Έρευνα, που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2017 στο περιοδικό JCO Precision Oncology, αναφέρει τα τελευταία δεδομένα συσχέτισης του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών με τις γονιδιακές μεταλλάξεις. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 8 γονιδιακές μεταλλάξεις σχετίζονται σημαντικά με τον καρκίνο του μαστού. Η υψηλότερη αύξηση του κινδύνου συνδέθηκε με τη μετάλλαξη του γονιδίου BRACA1, εξαπλασιάζοντας τον κίνδυνο.
Επίσης, διαπιστώθηκε ότι 11 γονιδιακές μεταλλάξεις σχετίζονται με τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών. Η υψηλότερη αύξηση του κινδύνου (κατά 42 φορές) συνδέθηκε με μία μετάλλαξη που ονομάζεται STK11, ωστόσο και το BRACA1 αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο (περίπου 12 φορές).
διατήρηση ενός υγιούς βάρους, η διακοπή του καπνίσματος, ο έλεγχος του στρες, η φυσική δραστηριότητα και ο τακτικός προληπτικός έλεγχος για όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό συνθέτουν τον ακρογωνιαίο λίθο στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων σε άνδρες, γυναίκες αλλά και παιδιά.
