Μυοσκελετική υγεία των παιδιών: Πώς βελτιώνεται;

Σε λίγες μέρες η σχολική χρονιά τελειώνει και ενσκύπτει το γνωστό ερώτημα για όσους έχουν παιδιά: «Και τώρα τι θα κάνουν;». Ο φυσικοθεραπευτής, Dr manual medicine σπονδυλικής στήλης και αρθρώσεων, επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Γουδέβενος εξηγεί ποια αθλήματα κάνουν καλό στη μυοσκελετική υγεία των παιδιών.

Ο τρόπος ζωής κατά τη σχολική περίοδο, με την παρατεταμένη καθιστική ζωή, τις συνήθως υπερφορτωμένες σχολικές τσάντες και την υπέρμετρη χρήση της τεχνολογίας (tv, pc, κινητό, tablet), αυξάνει σοβαρά τα επίπεδα διαφόρων προβλημάτων υγείας στους μαθητές. Πιο συγκεκριμένα, ανησυχητικά είναι τα επίπεδα της παχυσαρκίας και του αυξημένου σωματικούς λίπους στους Έλληνες μαθητές, αλλά και τα προβλήματα στο αναπνευστικό σύστημα. Εξάλλου υψηλά ποσοστά μυοσκελετικών προβλημάτων, κυρίως της σπονδυλικής στήλης, όπως η σκολίωση ή η κύφωση, παρατηρούνται σε παιδιά ηλικίας 10-14 ετών και άνω, με ποσοστό εμφάνισης 4 κορίτσια προς 1 αγόρι.

«Χαρακτηριστικό, είναι το “σύνδρομο της κακής στάσης” (καμπούρα), που αφαιρεί το προνόμιο της διποδικής “υπερήφανης” στάσης ζωής» επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Γουδέβενος. «Έλεγχος πιθανών παθολογικών ευρημάτων γίνεται από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας και από όσους ασχολούνται με τα παιδιά (δασκάλους χορού, προπονητές, γυμναστές, γιατρούς και φυσικοθεραπευτές). Όσο νωρίτερα εντοπίζεται η κατάσταση, τόσο πιο αναστρέψιμη είναι».

Κύριος στόχος είναι τα παιδιά να ασχοληθούν με δραστηριότητες που προσδίδουν αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, καθώς και με ομαδικές δραστηριότητες, που ρίχνουν τον εγωισμό και αυξάνουν την συνεργασία και τη συμμετοχή, μοιράζοντας την επιτυχία και την αποτυχία. Το καλοκαίρι, άλλωστε, είναι ιδανική περίοδος για σωματικές δραστηριότητες και αθλοπαιδιές.

Ο Δρ. Γουδέβενος εξηγεί: «Οι ιδανικότερες σωματικές δραστηριότητες είναι όσες εκτελούνται σε εξωτερικούς χώρους, λόγω της ενίσχυσης της διαδικασίας παραγωγής της βιταμίνης D στον οργανισμό, κυρίως μέσω της απορρόφησης της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας από το δέρμα. Η βιταμίνη D είναι απολύτως απαραίτητη για τη διατήρηση της οστικής μάζας και της ακεραιότητας των οστών (μείωση καταγμάτων), καθώς ενισχύει τη νευρομυϊκή λειτουργία (μείωση πτώσεων).

Επίσης βοηθά στην καλή ρύθμιση και στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, στην ανάπτυξη των κυττάρων, στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα, στον έλεγχο του βάρους, στην πρόληψη των καρδιακών προσβολών, στη μείωση των φλεγμονών, δίνει ένα αίσθημα ευξίας και ευφορίας και αυξάνει τη δημιουργικότητα, μειώνοντας, παράλληλα, το άγχος».

Σχετικά με τις ενδεικνυόμενες παιδικές δραστηριότητες, ο κ. Γουδεβενος συστήνει:

• Για όσους βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, το κολύμπι (κρόουλ, ύπτιο, πρόσθιο, πεταλούδα) είναι ο «αρχηγός» των καλοκαιρινών σπόρ. Δυναμώνει ομοιόμορφα όλο το σώμα και κυριότερα τους μύες των ποδιών, της πλάτης, τους κοιλιακούς και τους τους θωρακικούς μύες. Επιπλέον ενισχύει το καρδιοαναπνευστικό έργο.
• Αθλήματα με τη χρήση σκάφους, όπως είναι η ιστιοπλοΐα, το wind surfing, το sup ή η κοπηλασία, δυναμώνουν κυρίως τους μύες του άνω κορμού, δηλαδή τους θωρακικούς, τους δελτοειδείς, τους μύες της πλάτης. Όμως δυναμώνουν πάρα πολύ και τους κοιλιακούς μύες και τους ραχιαίους, διότι χρειάζονται καλή ισορροπία. Ταυτόχρονα βοηθάνε τους αθλούμενους στην κατανόηση της απαραίτητης αρμονίας του σώματος και στον συγχρονισμό των κινήσεων, για την εκτέλεση των διάφορων διαδικασιών.
• Για όσους βρίσκονται σε αστικά κέντρα, το τέννις είναι μία εξαιρετική γυμναστική ενδυνάμωσης όλου του σώματος, κυρίως των χεριών, των καρπών και των ώμων. Κατά τα χτυπήματα σταθεροποιείται η σπονδυλική στήλη και δυναμώνουν οι μύες των ποδιών, με τις επαναλαμβανόμενες πλάγιες κινήσεις από τον αθλητή. Του δίνει την δυνατότητα συναρμογής του άνω κορμού με τον κάτω, για την επίτευξη του στόχου (χτύπημα μπάλας).
• Το καλοκαίρι είναι ιδανική περίοδος για ποδήλατο, που δυναμώνει τους μύες των ποδιών (τετρακέφαλος, γαστροκνήμιος, καθώς και τους οπίσθιους μηριαίους). Ταυτόχρονα δυναμώνει τους μύες του κορμού, εκπαιδεύοντας στην ισορροπία, βελτιώνοντας τη στάση του σώματος του αναβάτη και το καρδιοαναπνευστικό σύστημα.
• Μαθήματα χορού βοηθούν σε μία καλλίγραμμη και ομοιόμορφη διάπλαση του σώματος, προσφέροντας απλόχερα εκπαίδευση ισορροπίας και ορθής στάσης του σώματος.
• Για σωματικές δραστηριότητες σε δασικές και ορεινές περιοχές, ενδείκνυται η ιππασία. Ένα άθλημα που απαιτεί εκπαίδευση του αναβάτη, ώστε να συνεργαστεί με το άλογο και να έχει δυνατό κορμό και δυνατά κάτω άκρα.
• Η πεζοπορία σε μονοπάτια είναι μία άσκηση που επιτρέπει την προσαρμογή και την εκπαίδευση των μυών του πέλματος στις διαφοροποιήσεις του εδάφους, ενισχύοντας και το καρδιοαναπνευστικό σύστημα των παιδιών.

Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η συστηματική σωματική δραστηριότητα προσφέρει αναρίθμητα καλά στην σωματική υγεία των παιδιών, αλλά και στην ψυχική.