Οι μεταρρυθμίσεις του υπουργείου Υγείας για ένα βιώσιμο Δημόσιο Σύστημα Υγείας

Αποφασισμένη να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις στην υγεία, είναι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, καθώς γι αυτήν, δεν υπάρχει δίλημμα «ναι ή όχι στις μεταρρυθμίσεις στην Υγεία», αλλά το ερώτημα με ποιό πολιτικό σχέδιο, με τι στόχο, με ποιο κοινωνικό πρόσημο, με ποιους πόρους, τόνισε ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, σε ομιλία του στο Φόρουμ του ΟΟΣΑ για τις μεταρρυθμίσεις στην Υγεία στο Παρίσι.

«Δεν υπάρχει λοιπόν δίλημμα «ναι ή όχι στις μεταρρυθμίσεις στην Υγεία».Το ερώτημα είναι: με ποιό πολιτικό σχέδιο, με τι στόχο, με ποιό κοινωνικό πρόσημο, με ποιους πόρους; Με προτεραιότητα στην αγορά και τον ανταγωνισμό ή στη δημόσια περίθαλψη, με “εργαλείο” τη λιτότητα και τις ιδιωτικές δαπάνες ή με επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και σταδιακή σύγκλιση των δημόσιων δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ με τα ευρωπαικά standars ;», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Ο υπουργός Υγείας, επανέλαβε ότι η οικονομική κρίση δεν «παράγει» μόνο ανεργία και φτώχεια αλλά και ασθένεια.

Το ερώτημα είναι αν σε περιβάλλον λιτότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας- που αποτελεί την κυρίαρχη «συνταγή» για την έξοδο από την οικονομική κρίση – υπάρχουν περιθώρια βιώσιμης χρηματοδότησης και αποτελεσματικής λειτουργίας του Δημόσιου Συστήματος Υγείας και του Κοινωνικού Κράτους, συνέχισε, προσθέτοντας πως «Η απάντηση είναι ναι, υπό την προϋπόθεση της ενίσχυσης τους με ανθρώπινους και υλικούς πόρους και της μεταρρύθμισης τους με στόχο την καθολικότητα, την ισότητα και την ποιότητα στη φροντίδα».

Ο υπουργός Υγείας, αναφέρθηκε για ακόμη μία φορά στην κάλυψη των ανασφάλιστων, τονίζοντας, ότι «για 1η φορά η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αποσυνδέεται από την εργασία και την ασφάλιση και συνδέεται μόνο με την τεκμηριωμένη ανάγκη σε υγειονομική φροντίδα. Το στοίχημα τώρα είναι να στηριχθεί στην πράξη αυτή η σημαντική μεταρρύθμιση, να υπερβούμε τους οικονομικούς περιορισμούς για την καθολική κάλυψη που δημιουργούν τα προγράμματα λιτότητας, επενδύοντας στην Υγεία ως κρίσιμο δείκτη δίκαιης ανάπτυξης και συνολικής κοινωνικής ευημερίας».

Οι βασικές διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζει η ηγεσία του υπουργείου, οι οποίες θα δημιουργήσουν ένα βιώσιμο, ποιοτικό και προσβάσιμο Δημόσιο Σύστημα Υγείας είναι, σύμφωνα με τον κ. Ξανθό:

1. Η ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ως βασικού «πυλώνα» του ΕΣΥ. Είμαστε στην αφετηρία μιας σημαντικής μεταρρυθμιστικής τομής που εμπνέεται από τις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), προωθούμε σε συνεργασία με την ΕΕ και τον WHO-Europe ένα πολιτικό σχέδιο αναδιοργάνωσης της δημόσιας ΠΦΥ που εδράζεται σε αποκεντρωμένες δομές (τοπική μονάδα υγείας), στον οικογενειακό γιατρό και τη διεπιστημονική ομάδα υγείας, με συγκεκριμένο πληθυσμό αναφοράς, με κοινοτικό προσανατολισμό των υπηρεσιών, με έμφαση στην πρόληψη και στη Δημόσια Υγεία. Θεωρούμε ότι η στρατηγική απάντηση στην ανθρωπιστική και υγειονομική κρίση, στην ανάγκη καθολικής κάλυψης και αξιόπιστης φροντίδας του πληθυσμού και επιστημονικά τεκμηριωμένης άσκησης της ιατρικής, είναι η ΠΦΥ.
2. Η βελτίωση της Διοίκησης του ΕΣΥ μέσω διαφανούς, συμμετοχικής,δημοκρατικής και αποτελεσματικής διακυβέρνησης που υπόκειται στις αρχές της δημόσιας λογοδοσίας, του κοινωνικού ελέγχου, του σεβασμού των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των εργαζομένων και κυρίως των ασθενών.Κρίσιμη παράμετρος είναι η μεταρρύθμιση του Συστήματος Προμηθειών και η κεντρικοποίηση τους, με στόχο τον εφοδιασμό του ΕΣΥ με υγειονομικό υλικό καλής ποιότητας και διαχειρίσιμου κόστους. Όρος υλοποίησης αυτών των αλλαγών είναι η ανάπτυξη και διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων και η αναβάθμιση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η ενσωμάτωση διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ και του ΕΟΠΥΥ, η αξιοποίηση του Υγειονομικού Χάρτη (Άτλας Υγείας) ως εργαλείου σχεδιασμού των υπηρεσιών με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα και τις τεκμηριωμένες ανάγκες υγείας του πληθυσμού. Μια πρόσφατη παρέμβαση «ηθικοποίησης» του ΕΣΥ είναι η «διαφανής λίστα χειρουργείου» που θεσμοθετήθηκε για να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στη διαδικασία προτεραιοποίησης των τακτικών χειρουργικών περιστατικών και να περιορίσει την οικονομική συναλλαγή γιατρού-ασθενή ( φακελάκι).

3. Η βιώσιμη χρηματοδότηση του ΕΣΥ και η διεύρυνση του «δημοσιονομικού χώρου» για Δημόσια Υγεία μέσω της συνέργειας των πόρων από τη γενική φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές υγείας. Με στόχο την εξάλειψη των «καταστροφικών» ίδιων δαπανών των πολιτών και με απαράβατο όρο τον ουσιαστικό έλεγχο της προκλητής ζήτησης, της σπατάλης και της διαφθοράς στο Σύστημα Υγείας.
4. Η ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και η προώθηση της αποασυλοποίησης-αποϊδρυματοποίησης από κοινού στις δομές ψυχικής υγείας και στις προνοιακές δομές. Μια παρέμβαση που ενισχύει την κουλτούρα του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, που ευνοεί τη δικτύωση και συνέργεια των κοινωνικών υπηρεσιών.
5. Η «αλλαγή μίγματος» στη φαρμακευτική πολιτική με κεντρικές προτεραιότητες την εγγυημένη πρόσβαση όλων στα αναγκαία φάρμακα, την αξιολόγηση της φαρμακευτικής καινοτομίας, τον έλεγχο της συνταγογράφησης και τη διαπραγμάτευση «δίκαιων» τιμών αποζημίωσης. Μέτρα όπως η δημιουργία HTA, η ενσωμάτωση υποχρεωτικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων βασισμένων σε αξιόπιστα μητρώα ασθενών, η αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων, η προώθηση της κλινικής έρευνας στη χώρα με γνώμονα την επιστημονική πρόοδο, την ασφάλεια των ασθενών και τη Δημόσια Υγεία, οι διακρατικές συνεργασίες για την από κοινού διαπραγμάτευση προσιτών τιμών στα ΦΥΚ, μπορούν να διασφαλίσουν την ευχερή πρόσβαση των ασθενών σε φάρμακα με τεκμηριωμένο κλινικό όφελος και την οικονομική βιωσιμότητα του Δημόσιου Συστήματος Υγείας.