«Macho» άνδρες στην παγίδα!
Σεξουαλική ορμή στο κόκκινο και φουσκωμένοι μυς έρχονται αυτόματα στο μυαλό ενός άνδρα, με το άκουσμα και μόνο της λέξης «τεστοστερόνη». Αυτά άλλωστε υπόσχονται και τα εκατοντάδες φυτικής προέλευσης σκευάσματα που μπορεί να προμηθευτεί κανείς ελεύθερα, τόσο από το εμπόριο όσο και μέσω διαδικτύου. Τα συγκεκριμένα σκευάσματα προτιμούν κυρίως νέοι που ενδιαφέρονται να «χτίσουν» το σώμα τους, αυξάνοντας δύναμη, αντοχή και μυϊκή μάζα.
Παρά το γεγονός ότι πολλά από αυτά είναι γνωστοποιημένα στον ΕΟΦ και άνδρες που τα λαμβάνουν παράλληλα με εντατική άσκηση δηλώνουν ότι έχουν δει αποτελέσματα ως προς την αύξηση της μυϊκής μάζας τους, γιατροί και φαρμακοποιοί συνιστούν ιδιαίτερη προσοχή.
«Τα σκευάσματα που βλέπουμε να κυκλοφορούν και υπόσχονται αύξηση της τεστοστερόνης, δεν είναι φαρμακευτικά. Είναι φυτικά και κανένα από αυτά δεν έχει αποδειχθεί από κλινικές μελέτες ότι αν ληφθεί σε συγκεκριμένη δοσολογία, θα αυξήσει ανάλογα και τα επίπεδα τεστοστερόνης ενός άνδρα», εξηγεί ο χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος Κωνσταντίνος Ρόκκας. «Το χειρότερο όμως είναι ότι νέοι άνθρωποι καταφεύγουν κατευθείαν σε σκευάσματα καθαρής τεστοστερόνης, χωρίς συμβουλή γιατρού και χωρίς καθοδήγηση. Κάνουν χρήση τζελ ή ενέσεων τεστοστερόνης κατευθείαν, που κανονικά χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή στα φαρμακεία. »
Όσοι γνωρίζουν καλά τον χώρο του bodybuilding είναι αποκαλυπτικοί. Αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι 9 στους 10 αθλητές, πριν «κατέβουν» σε πρωταθλήματα bodybuilding, παίρνουν καθαρή τεστοστερόνη, που εξασφαλίζουν από φαρμακεία με συνταγή γιατρού, η οποία έχει γραφτεί για άλλη πάθηση.
» Την καθαρή τεστοστερόνη δεν μπορεί να την πάρει κανείς έτσι απλά», συμπληρώνει ο χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος Κωνσταντίνος Ρόκκας. «Απ’ τους φαρμακοποιούς δεν δίνεται, όμως τη βρίσκει κανείς στην αγορά.
Παίρνουν καθαρή τεστοστερόνη, η οποία μπορεί να δώσει μια πρόσκαιρη βελτίωση της μυϊκής μάζας, όταν όμως αυτή διακοπεί, εμφανίζονται τα προβλήματα. Δυστυχώς, στα ιατρεία μας έχουμε κι αυτά τα περιστατικά. Εκτός από καρδιολογικά προβλήματα, μπορεί κανείς να εμφανίσει προβλήματα γονιμότητας, μείωση του μεγέθους των όρχεων και σεξουαλική δυσλειτουργία, παρά την πρόσκαιρη βελτίωση της σεξουαλικότητας.»
Μετά την ηλικία των 30, τα επίπεδα τεστοστερόνης αρχίζουν σταδιακά να μειώνονται. Στην ηλικία των 70 ετών, η διαφορά σε σχέση με τα 30 μπορεί να είναι ακόμη και της τάξης του 30% – 40%. Η μείωσή της μπορεί να αποτελέσει αιτία για εμφάνιση οστεοπόρωσης, μείωση της μυϊκής μάζας και αύξηση του λιπώδους ιστού. Μπορεί ακόμη, μεταξύ άλλων, να προκαλέσει συμπτώματα κατάθλιψης καθώς και μείωση της ερωτικής επιθυμίας.
«Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τον βαθμό που η τεστοστερόνη θα μειωθεί», εξηγεί ο κύριος Ρόκκας. «Παράγοντες που συμβάλλουν στη μείωσή της είναι η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ, ο σακχαρώδης διαβήτης…»
Οι τιμές της τεστοστερόνης μετρώνται με εξέταση αίματος. Η αιμοληψία πρέπει να γίνει πρωινή ώρα, καθώς η τεστοστερόνη έχει έναν συγκεκριμένο ρυθμό μέσα στην ημέρα. Το υψηλότερό της επίπεδο παρατηρείται νωρίς το πρωί, στη συνέχεια πέφτει και μετά ξανανεβαίνει. Πότε όμως αποφασίζει ο ειδικός γιατρός να συστήσει θεραπεία με τεστοστερόνη;
«Δεν αποφασίζει κανείς να δώσει θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης βλέποντας μόνο ένα νούμερο. Θα εξετάσει τα συμπτώματα κι αν αυτά υπάρχουν, τότε ναι, μπορεί να αποφασιστεί η εξωγενής χορήγηση τεστοστερόνης, με τη μορφή χαπιών, ενέσεων ή τζελ. Θα πρέπει να γνωρίζουμε όμως, ότι όταν χορηγείται εξωγενώς τεστοστερόνη, οι όρχεις αρχίζουν να υπολειτουργούν, οπότε σίγουρα έχουμε ένα πρόβλημα στο σπέρμα. Δηλαδή, αν ένας άνδρας είναι σε γόνιμη ηλικία και θέλει να αποκτήσει παιδιά, δεν μπορεί να πάρει τεστοστερόνη.»
Πότε χορηγείται τεστοστερόνη σε άνδρες μικρότερων ηλικιών;
«Σε μικρότερες ηλικίες είναι πιο σπάνιο να έχεις χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Εκτός αν πρόκειται, για παράδειγμα, για ένα νεαρό άτομο, υπερβολικά παχύσαρκο. Σε αυτή την περίπτωση, τα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να είναι χαμηλά. Γενικότερα όμως, νέοι άνδρες μπορεί να έχουν προβλήματα με την τεστοστερόνη τους, μόνο αν εμφανίζουν κάποια ειδικά σύνδρομα. Πρέπει να γνωρίζουν ωστόσο ότι αν λαμβάνουν τεστοστερόνη, ο αριθμός των σπερματοζωαρίων τους θα μηδενιστεί. Επομένως, δεν θα μπορέσουν, την περίοδο τουλάχιστον που τους χορηγείται τεστοστερόνη, να τεκνοποιήσουν.»
Όπως επισημαίνει ο χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος Κωνσταντίνος Ρόκκας, «εφόσον σταματήσει κανείς, καταβάλλεται προσπάθεια ώστε η κατάσταση να γίνει αναστρέψιμη. Πρόβλημα αντιμετωπίζουμε όταν έχει γίνει χρήση πολύ μεγάλων ποσοτήτων και για μακρύ χρονικό διάστημα.»
Εκτός όμως από τον μύθο του lifestyle για την τεστοστερόνη, υπάρχει ακόμη ένας μύθος που αφορά στην πρόκληση καρκίνου στον προστάτη από τη χρήση της. Ο κύριος Ρόκκας απαντά με σαφήνεια. «Δεν υπάρχει καμία μελέτη που να δείχνει κάτι τέτοιο. Απλώς αν υπάρχει ήδη καρκίνος στον προστάτη, η χρήση τεστοστερόνης μπορεί να τον φουντώσει, να τον φέρει στην επιφάνεια.»
