Το κάπνισμα ευθύνεται για το 17% των θανάτων στην Ελλάδα

«Το κάπνισμα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες νοσηρότητας και θνησιμότητας στην Ελλάδα και στο κόσμο όλο», τόνισε σε συνέντευξη τύπου ο κ. Μιχάλης Τουμπής, Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Συντονιστής Διευθυντής της 6ης Πνευμονολογικής Κλινικής του ΓΝΝΘΑ “Η Σωτηρία”. «Η εφαρμογή βασικών πολιτικών κατά του καπνίσματος σε συνδυασμό με τον επιστημονικό σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης και διακοπής του καπνίσματος μπορούν, όχι μόνο να μειώσουν στη χώρα μας το υψηλό φορτίο νοσηρότητας και θνησιμότητας εξαιτίας του καπνίσματος, αλλά να αποτελέσουν και πυλώνα στήριξης της εθνικής οικονομίας» ανέφερε ο κ. Τουμπής.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), το κάπνισμα αυτό καθ’ αυτό είναι νόσος και μάλιστα η συχνότερη χρόνια νόσος του αναπτυγμένου κόσμου. Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 6 εκατ. θάνατοι ετησίως αποδίδονται στο κάπνισμα, ένας αριθμός που αντιστοιχεί στο 10% της συνολικής παγκόσμιας θνησιμότητας και αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά την επόμενη 20ετία.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάθε χρόνο, 650.000 θάνατοι οφείλονται σε νοσήματα που σχετίζονται αιτιολογικά με το κάπνισμα. Ο μέσος όρος ηλικίας αυτών που πεθαίνουν, κυμαίνεται μεταξύ 35 έως 69 ετών, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό των θανάτων αφορά σε παθητικούς καπνιστές.  Ο Π.Ο.Υ. υπολογίζει ότι,  το κάπνισμα αποτελεί τη βασική αιτία του 17% των θανάτων  σε Έλληνες άνω των 30 ετών. Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο, οι καπνιστές ανήκουν, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, στις ομάδες υψηλού κινδύνου για λοιμώδη νοσήματα, όπως η γρίπη και η πνευμονιοκοκκική νόσος και ο εμβολιασμός έναντι αυτών αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Στο οικονομικό κόστος του καπνίσματος για τη χώρα μας και τη δυνατότητα βελτίωσης της οικονομικής κρίσης, μέσω της αντιμετώπισης της επιδημίας του καπνού, αναφέρθηκε η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευμονολογίας, Πρόεδρος της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος, Ελέγχου του καπνού, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Προαγωγής Υγείας της Ε.Π.Ε και της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρίας (E.R.S).

Με βάση τα πρόσφατα δεδομένα, το άμεσο κόστος του καπνίσματος στη χώρα μας ανέρχεται στα 1,76 δισ. ευρώ (7,9% της συνολικής δαπάνης υγείας – συντηρητική εκτίμηση, πλέον ≈10%) ενώ συνολικά η οικονομική επιβάρυνση εκτιμάται στα 3,27 δισ. ευρώ (1,5 – 1,7%% του ΑΕΠ). Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία του 2011, το κόστος της νοσοκομειακής φροντίδας, εξαιτίας του καπνίσματος, ήταν 554 εκατ. ευρώ ετησίως, απόρροια των 199.028 εισαγωγών σε νοσοκομεία της χώρας.

«Το νοσολογικό και οικονομικό φορτίο του καπνίσματος είναι δυσθεώρητο και, ιδίως για την Ελλάδα και την τρέχουσα οικονομική συγκυρία, είναι μια δυσβάσταχτη κατάσταση για το σύστημα υγείας και την οικονομία. Παρά τη σχετική βελτίωση τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τον έλεγχο του καπνίσματος, η ανάληψη δραστικών πρωτοβουλιών και μέτρων με τη στήριξη της Πολιτείας παραμένει κομβικής σημασίας, προκειμένου να επιτευχθεί βελτίωση των υγειονομικών δεικτών και ελάφρυνση των δαπανών υγείας από τη μεγάλη οικονομική επιβάρυνση, που προκαλείται από το κάπνισμα.», σημείωσε η κα. Κατσαούνου. «Αν και η διακοπή του καπνίσματος είναι η πλέον αποτελεσματική, φτηνή και βραχεία παρέμβαση για τη μείωση της θνησιμότητας σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο και Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, τα φάρμακα για τη διακοπή του καπνίσματος δεν αποζημιώνονται στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλα σκευάσματα που κρίνονται λιγότερα αποτελεσματικά.»

Η κα. Χριστίνα Γκράτζιου, Καθηγήτρια Πνευμονολογίας του Ε.Κ.Π.Α, μέλος του ΔΣ της ERS και Πρόεδρος του Ειδικού Συμβουλίου που ασχολείται με θέματα Αναπνευστικής και Δημόσιας Υγείας, αναφέρθηκε στη σημαντική εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Ευρωκοινοβούλιο με θέμα “Plain-packaging to protect our youth: progress made, challenges ahead” από την ERS και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πρόληψης του Καπνίσματος (ENSP). Σκοπός της εκδήλωσης ήταν ενημέρωση των φορέων που εμπλέκονται στην Πολιτική Υγείας και σε θέματα Ελέγχου του Καπνού σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με τα επιστημονικά δεδομένα, που υποστηρίζουν την εφαρμογή της χρήσης κοινής συσκευασίας πακέτου τσιγάρων, σύμφωνα με τις Συστάσεις της Ευρωπαϊκής Κοινοτικής Οδηγίας για τα Προϊόντα Καπνού (Tobacco Product Directive – TPD).

Η Κοινοτική Οδηγία, η οποία σημειωτέον έπρεπε να είχε εφαρμοστεί από όλες τις χώρες έως τις 20 Μαΐου 2016, περιλαμβάνει την εφαρμογή ορισμένων κανόνων όσον αφορά τα προϊόντα καπνού (τσιγάρα και στριφτό καπνό) και στοχεύει αφενός στη μείωση του αριθμού των καπνιστών – με ιδιαίτερη επικέντρωση στην αποθάρρυνση των εφήβων και των νέων να αρχίσουν το κάπνισμα – και αφετέρου στη διασφάλιση της πλήρους και ορθής ενημέρωσης των ευρωπαίων πολιτών αναφορικά με τις επιβλαβής επιπτώσεις της χρήσης των προϊόντων καπνού.

Υπολογίζεται ότι μία μείωση της χρήσης των τσιγάρων κατά 2% θα μειώσει κατά 2,4 εκατ. τον αριθμό των καπνιστών στην Ευρώπη, με παράλληλη σημαντική μείωση της εμφάνισης νοσημάτων, που προκαλεί το κάπνισμα, μείωση του κόστους νοσηλειών και θεραπειών και επομένως σημαντικό όφελος από τη μείωση του κόστους υγείας που υπολογίζεται στα 506 εκατ. ευρώ.

Στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (Ι.Δ.Κ) της Ε.Π.Ε, που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα, αναφέρθηκε η κα. Ιωάννα Μητρούσκα, Διευθύντρια ΕΣΥ Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ. «Στα περισσότερα από 15 χρόνια της λειτουργίας τους τα Ι.Δ.Κ έγιναν θεσμός, έχοντας παρακολουθήσει πολλές δεκάδες χιλιάδες καπνιστών με τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στη διακοπή του καπνίσματος στην Ευρώπη», δήλωσε η κα. Μητρούσκα. «Δυστυχώς, λόγω της άγνοιας του κοινού για τα Ι.Δ.Κ, μόνο το 20% εκείνων που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα έχει τη δυνατότητα να κάνει μια οργανωμένη προσπάθεια, η οποία όμως συχνά δε γίνεται με επιστημονικά αποδεδειγμένους τρόπους. Παράλληλα, τα ερευνητικά στοιχεία έδειξαν ότι υπάρχει λανθασμένη αντίληψη του κοινού σχετικά με το κόστος και τη διάρκεια της θεραπείας, ενώ καταγράφεται και πλήρης άγνοια για την αποτελεσματικότητα τους.