Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Στη σύγχρονη εποχή την οποία ζούμε με τους ταχείς  ρυθμούς και το υπέρμετρο άγχος της καθημερινότητας, έχει αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των ανθρώπων που ταλαιπωρούνται από παθήσεις των οποίων η εμφάνιση αλλά κυρίως η εξέλιξη εξαρτάται άμεσα ή έμμεσα και από ψυχοκινητικούς παράγοντες. Μία από αυτές τις παθήσεις είναι και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠΝ).

Ο γαστρεντερολόγος – ηπατολόγος Αλέξανδρος Μυροφορίδης μας δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν τη ΓΟΠΝ και εξηγεί πως μερικά από τα συμπτώματα με τα οποία η ΓΟΠΝ μας ειδοποιεί για την παρουσία της είναι επαναλαμβανόμενες κρίσεις  οπισθοστερνικού καύσου ή ακόμα και πόνου (πρέπει να διαχωρίζεται από τον καρδιακό), αίσθημα όξινων αναγωγών στο φάρυγγα, υπερέκκριση σιέλου, αίσθημα πνιγμονής κατά την κατάκλιση ή βράχος  φωνής.

Πότε πρέπει να επισκεφθώ τον ιατρό;

Σύμφωνα με τον κ. Μυροφορίδη, πολλές φορές τα συμπτώματα είναι σποραδικά ή μεμονωμένα και δεν επανεμφανίζονται. Όταν όμως γίνονται επαναλαμβανόμενα και αποκτούν το χαρακτήρα της χρονιότητας, επηρεάζοντας την καθημερινότητά μας, τότε η επίσκεψη στον γαστρεντερολόγο είναι όχι μόνο χρήσιμη αλλά και επιβεβλημένη.

Ποια είναι η αρχική προσέγγιση;

Όπως λέει ο γαστρεντερολόγος, η αρχική προσέγγιση του ιατρού είναι πάντα το στοχευμένο  και λεπτομερές ιστορικό για να διαπιστώσει το χαρακτήρα των συμπτωμάτων και εάν αυτά συνιστούν ΓΟΠΝ. Επίσης οφείλει να διαγνώσει πιθανά ανησυχητικά συμπτώματα (alarm) τα οποία θα πρέπει να οδηγήσουν το ταχύτερο δυνατό σε ενδοσκόπηση (γαστροσκόπηση). Τέτοια είναι η οδυνοφαγία, η αναιμία, η απώλεια βάρους και η ανορεξία τα οποία μπορεί να υποκρύπτουν σοβαρότερα υποκείμενα νοσήματα τα οποία χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης.

«Εάν δεν υπάρχουν alarm συμπτώματα, τότε η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης περιλαμβάνει  φαρμακευτική αγωγή, διατροφικές οδηγίες και προσαρμογή του τρόπου ζωής. Η διατροφική αντιμετώπιση σε συνδυασμό με την προσαρμογή του τρόπου ζωής αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες στην αντιμετώπιση της ΓΟΠΝ που σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή συντελούν στην εξάλειψη των συμπτωμάτων» υπογραμμίζει ο κ. Μυροφορίδης.

Πότε κάνουμε γαστροσκόπηση;

Η ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού δεν αποτελεί θεραπευτικό μέσο αλλά διαγνωστικό, μας λέει ο ειδικός. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η ενδοσκόπηση μας βοηθά να έχουμε μια ενδοσκοπική εικόνα της περιοχής που μας ενδιαφέρει και να αποφασίσουμε τα επόμενα μας βήματα με αποφασιστικότητα. Εάν υπάρχουν ανησυχητικά συμπτώματα όπως αυτά  που προαναφέρθηκαν τότε η ενδοσκόπηση πρέπει να προηγείται των υπολοίπων βημάτων. Σε αντίθετη  περίπτωση η ενδοσκόπηση είναι προτιμότερο να πραγματοποιείται μετά το πέρας της φαρμακευτικής  αγωγής για να εκτιμηθεί και το θεραπευτικό αποτέλεσμα, αλλά και να καθοριστεί το κατάλληλο πρωτόκολλο παρακολούθησης με βάση τα ευρήματα».

Υπάρχει χειρουργική αντιμετώπιση;

«Σαφώς και η χειρουργική έχει θέση στην αντιμετώπιση της ΓΟΠΝ και μάλιστα με πολύ καλά και μακροχρόνια αποτελέσματα, αρκεί να  πραγματοποιείται η κατάλληλη επιλογή περιστατικών τα οποία  χρήζουν  χειρουργικής  αντιμετώπισης και μπορούν να βοηθηθούν από αυτή» τονίζει ο κ. Μυροφορίδης και προσθέτει ότι τα περιστατικά που έχουν  ανάγκη  χειρουργικής αντιμετώπισης είναι αυτά στα οποία η ΓΟΠ προκαλείται ή επιδεινώνεται από ανατομική η λειτουργική ανωμαλία. Χαρακτηριστικότερα  παραδείγματα είναι η ευμεγέθης  διαφραγματοκήλη, ο χαλαρός καρδιοοισοφαγικός  σφιγκτήρας (ΚΟΣ ), ή συνηθέστερα ο συνδυασμός  και  των  δύο, όπου τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά.

Υπάρχει  οριστική  θεραπεία;

Όπως αναφέρει ο κ. Μυροφορίδης, «όλες οι θεραπευτικές προσεγγίσεις της  ΓΟΠΝ  έχουν  ως  σκοπό  την  ύφεση  των συμπτωμάτων και εν συνεχεία τη διατήρηση της ύφεσης. Επειδή όμως η  ΓΟΠΝ είναι κυρίως  λειτουργικό  νόσημα, τα συμπτώματα της είναι  δυνατό  να  επανέρχονται  μετά τη  διακοπή  της  φαρμακευτικής  αγωγής, την  αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, ακόμα και μετά από χειρουργική αντιπαλινδρομική επέμβαση. Επομένως ουσιαστικά η καλύτερη θεραπεία είναι η ορθολογική διαχείριση της νόσου  και  ο  περιορισμός του αριθμού και της έντασης των υπότροπων της».

Συμπερασματικά  η  ΓΟΠΝ  αποτελεί  αυτοτελές  νόσημα, αλλά  μπορεί  να  συνυπάρχει  και ως  σύμπτωμα  στα πλαίσια  άλλων  συστηματικότερων  νοσημάτων. Ανήκει στα λειτουργικά νοσήματα του πεπτικού, των οποίων τα συμπτώματα υποτροπιάζουν και ως  εκ  τούτου στόχος της θεραπείας είναι η ύφεση των συμπτωμάτων και η διατήρηση αυτής για  όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα χωρίς υποτροπές. Η θεραπευτική  αντιμετώπιση περιλαμβάνει αρχικά την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με  διατροφικές  οδηγίες  και  συμμόρφωση του τρόπου  ζωής. Μεταγενέστερο στάδιο της  θεραπευτικής  διαδικασίας  αποτελεί  η ενδοσκόπηση βοηθώντας  στην  αποτίμηση  των  θεραπευτικών  αποτελεσμάτων  και  την παρακολούθηση της  νόσου. Εξαίρεση  αποτελεί  η περίπτωση  όπου υπάρχουν ανησυχητικά  (alarm)  συμπτώματα, οπότε η  γαστροσκόπηση  αποτελεί  το  πρώτο  βήμα  στην  θεραπευτική διαδικασία  προς  αποκλεισμό  σοβαρότερων  παθήσεων  που  χρήζουν  ταχείας αντιμετώπισης. Σε  επιλεγμένα  περιστατικά  η  τελική  λύση  μπορεί  και  πρέπει  να  είναι η  χειρουργική  αντιμετώπιση  με  κατάλληλες  αντιπαλινδρομικές  επεμβάσεις.

Η γαστροοισοφαγική  παλινδρομική  νόσος  (ΓΟΠΝ)  απασχολεί  σημαντικό  τμήμα   του πληθυσμού  και  πολλές  φορές  επηρεάζει την καθημερινότητα  μας, όμως με τη συμβολή  του εξειδικευμένου ιατρού αντιμετωπίζεται με επιτυχία.