Η τεχνητή νοημοσύνη στην εξωσωματική γονιμοποίηση

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence) και η μηχανική μάθηση (machine learning) έχουν εξελιχθεί σε βασικά εργαλεία για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Ο όρος τεχνητή νοημοσύνη αφορά στη σχεδίαση και υλοποίηση υπολογιστικών συστημάτων (αλγόριθμοι), που μιμούνται στοιχεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ενώ η μηχανική μάθηση βασίζεται στην ιδέα, πως μπορούμε να κατασκευάσουμε μηχανήματα που επεξεργάζονται δεδομένα χωρίς τη δική μας συνεχή εποπτεία. Τα τελευταία χρόνια με τη βοήθεια αυτών των αλγορίθμων έχει εφευρεθεί νέος εργαστηριακός εξοπλισμός, με στόχο τη σωστή επιλογή γαμετών και εμβρύων, την πρόβλεψη του αποτελέσματος της θεραπείας και την ταχύτερη επίτευξη εγκυμοσύνης.

Μία εφεύρεση με ευρύτατη χρήση τα τελευταία χρόνια είναι το Time Lapse Imaging, που αποτυπώνει φωτογραφικά τα έμβρυα στα διάφορα στάδια της καλλιέργειας τους  στο εργαστήριο, με στόχο τη μελέτη των μορφολογικών και μορφοκινητικών χαρακτηριστικών τους. Με αυτόν τον τρόπο οι εμβρυολόγοι μπορούν να αποφασίσουν με περισσότερα κριτήρια ποιο έμβρυο είναι ικανό να μας οδηγήσει σε ένα θετικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, μέσω ειδικού λογισμικού δίνεται η δυνατότητα επιλογής του καταλληλότερου εμβρύου αυτοματοποιημένα.

Ακόμη μια τέτοια καινοτομία είναι το αυτοματοποιημένο σύστημα κρυοσυντήρησης ωαρίων και εμβρύων, με στόχο τη διατήρηση των βέλτιστων συνθηκών κατάψυξης και την αύξηση της αποτελεσματικότητας της μεθόδου, ανεξάρτητα από την εμπειρία του εμβρυολόγου.

Μία από τις πιο πρόσφατες ανακαλύψεις αποτελεί ο μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος (non-Invasive PGT-A), ο οποίος βασίζεται στην ανάλυση ελεύθερων μορίων DNA των εμβρύων που απελευθερώνονται στο καλλιεργητικό υλικό, για την ανίχνευση αριθμητικών χρωμοσωμικών ανωμαλιών. Στην ίδια ιδέα βασίζεται και η επιλογή εμβρύων μέσα από την ανάλυση των εμβρυϊκών μεταβολικών προϊόντων (metabolomics). Κατά συνέπεια, μπορούν να εντοπιστούν με ασφάλεια τα έμβρυα με τη μεγαλύτερη δυναμική χρησιμοποιώντας ειδικά υπολογιστικά συστήματα χωρίς επεμβατικές μεθόδους.

Αντίστοιχα με τα παραπάνω, εξειδικευμένα λογισμικά έχουν δημιουργηθεί με στόχο την αυτοματοποιημένη ανάλυση δειγμάτων σπέρματος (CASA) και κατ’ επέκταση την εκτίμηση της ανδρικής γονιμότητας. Στόχος αυτών των λογισμικών είναι να αυξηθεί η ακρίβεια και η αντικειμενικότητα των αποτελεσμάτων. Τα τελευταία χρόνια, αντίστοιχα απλοποιημένα λογισμικά έχουν συνδυαστεί με μικρές φορητές συσκευές για κατ’ οίκον εκτίμηση δειγμάτων, οι οποίες όμως δεν μπορούν να αντικαταστήσουν ένα ολοκληρωμένο σπερμοδιάγραμμα σε ένα εξειδικευμένο διαγνωστικό κέντρο.

Φαίνεται λοιπόν ξεκάθαρα πως η τεχνολογία έχει ιδιαίτερη συμβολή και στον κλάδο της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, συμβολή η οποία τείνει να αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο όλα αυτά τα τεχνολογικά επιτεύγματα απαιτούν την εμπειρία και την επίβλεψη ενός εξειδικευμένου εμβρυολόγου για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Έλλη Καχπάνη, Κλινικός Εμβρυολόγος Newlife IVF

Πετρούλα Τάτση, Κλινικός Εμβρυολόγος Newlife IVF