Οι ευεργετικές επιδράσεις της νηστείας στην υγεία

Η νηστεία που ξεκίνησε την Καθαρά Δευτέρα έχει ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία των πολιτών, ενώ ένα πρόγραμμα νηστείας, πέρα από τη φυσική αποτοξίνωση που προσφέρει, αποτελεί και ένα σχετικά οικονομικό πρόγραμμα διατροφής. Τις επόμενες εβδομάδες -μέχρι το Πάσχα- τρόφιμα, όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά, το τυρί και τα αυγά δεν θα αποτελούν συστατικό της καθημερινής διατροφής όσων νηστεύουν και τη θέση τους θα πάρουν τα λαχανικά, τα όσπρια, τα θαλασσινά, αλλά και παραδοσιακά εδέσματα, όπως ντολμαδάκια, ο ταραμάς, το ταχίνι και ο χαλβάς.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι έρευνες έχουν δείξει πως όσοι κάνουν νηστεία τις μισές μέρες του χρόνου έχουν μειωμένη χοληστερόλη, λιγότερο σωματικό βάρος και μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Η νηστήσιμη διατροφή που είναι απαλλαγμένη από την κατανάλωση κεκορεσμένων λιπών και πλούσια σε μονοακόρεστα (ελιές και λάδι ελιάς) και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (θαλασσινά, ξηροί καρποί), πλούσια σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά στοιχεία και βιταμίνες προστατεύει τον ανθρώπινο οργανισμό από διάφορες παθήσεις.

Έχει αποδειχθεί πως τα τρόφιμα της νηστείας μπορούν να μειώσουν την κακή χοληστερόλη έως και 20%, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης. Επίσης, τα τρόφιμα της Σαρακοστής, δεδομένου ότι είναι πλούσια σε κάλιο και ιχνοστοιχεία, μπορούν να ρυθμίσουν την αρτηριακή πίεση, αρκεί να αποφύγουμε το αλάτι.

Βέβαια, όπως τονίζει η διαιτολόγος Ελευθερία Κούνα, «χρειάζεται και προσοχή, γιατί η υπερκατανάλωση νηστίσιμων τροφίμων που είναι πλούσια σε λιπαρά και άμυλο, με το πρόσχημα του ότι είναι υγιεινά και νηστήσιμα, μπορεί να μας φορτώσει με αρκετές θερμίδες και η ζυγαριά να χτυπήσει κόκκινο». «Χρειάζεται μέτρο» υπογραμμίζει η ίδια και προσθέτει ότι τα θαλασσινά αποδίδουν περίπου 135 θερμίδες στα 120 γραμμάρια χωρίς πρόσθετο λίπος, ο χαλβάς παχαίνει πολύ, καθώς αποδίδει 500 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια, ενώ μία κουταλιά της σούπας ταραμά αποδίδει 120 θερμίδες.

Ευεργετικές επιδράσεις

Η μείωση στην κατανάλωση κορεσμένου λίπους (που προέρχεται από τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα κρέατα) και η αύξηση στην κατανάλωση μονοακόρεστου λίπους από το ελαιόλαδο, τους ξηρούς καρπούς, το ταχίνι και το χαλβά βοηθούν στην καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος  (μείωση σε: ολική χοληστερόλη, LDL χοληστερόλη, τριγλυκερίδια) και στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Στην νηστεία αυξάνεται η πρόσληψη φρούτων, λαχανικών και οσπρίων με αποτέλεσμα καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος και αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας λόγω των φυτικών ινών που περιέχουν τα τρόφιμα αυτά, ενώ έχει  παρατηρηθεί ότι άτομα που έχουν υψηλό σάκχαρο, την περίοδο της νηστείας έχουν  καλύτερη ρύθμιση γλυκόζης αίματος λόγω υψηλής πρόσληψης φυτικών ινών (εφόσον δεν αυξάνουν την κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων όπως το άσπρο ψωμί).

Επίσης, η μείωση στην πρωτεΐνη ζωικής προέλευσης συμβάλει στην μείωση ουρικού οξέος και στην μείωση του κινδύνου για διάφορες μορφές καρκίνου.

Όπως αναφέρει η κ. Κούνα, συνήθως στην νηστεία καταναλώνουμε θαλασσινά τα οποία είναι πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, περιέχουν ω-3 και ω-6 λιπαρά, που είναι σημαντικά στην καλή λειτουργία του νευρικού και καρδιαγγειακού συστήματος και προσθέτει ότι η πρωτεΐνη από τα όσπρια και τα δημητριακά είναι χαμηλής βιολογικής αξίας σε σύγκριση με την πρωτεΐνη ζωικής προέλευσης. Έτσι, αν συνδυάσουμε  τροφές όπως  ρύζι και όσπρια, ρύζι και σουσάμι, σιτάλευρο και φασόλια, αυξάνεται η βιολογική αξία της πρωτεΐνης και την κάνει ισάξια με τη ζωική.

Μάλιστα έρευνες δείχνουν ότι η νηστεία καταπολεμά και την κατάθλιψη. Το αίσθημα κάθαρσης του οργανισμού καθώς και το αίσθημα ψυχικής ανάτασης είναι έντονο με την ολοκλήρωση της νηστείας, αναφέρει η διαιτολόγος, τονίζοντας, ωστόσο, ότι υπάρχουν και μειονεκτήματα με την νηστεία που εντοπίζονται στην κάλυψη  των αναγκών του οργανισμού σε ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνη B12. «Άτομα που έχουν αυξημένες ανάγκες, όπως παιδιά, εγκυμονούσες και ενήλικες με προβλήματα υγείας, θα πρέπει να μην κάνουν νηστεία για μεγάλο χρονικό διάστημα» επισημαίνει η κ. Κούνα.   

Ο σίδηρος που υπάρχει στις φυτικές τροφές απορροφάται σε μικρές ποσότητες σε σύγκριση με τον ζωικής προέλευσης (αιμικός). Έτσι θα πρέπει να καταναλώνονται τροφές που περιέχουν Σίδηρο σε υψηλές συγκεντρώσεις όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι), οι φακές, τα μαυρομάτικα τα κρεμμύδια, τα δημητριακά, το ψωμί, το σουσάμι, η σόγια, οι  ξηροί καρποί (καρύδια)  και  τα  αποξηραμένα φρούτα. Για να αυξήσουμε την απορρόφηση του Σιδήρου  θα πρέπει να αυξήσουμε τα τρόφιμα που περιέχουν ουσίες που αυξάνουν την απορρόφησή του. Έτσι, συστήνεται ο συνδυασμός οσπρίων με βιταμίνη C (πορτοκάλι, ντομάτες, πιπεριές, λεμόνι), μπαχαρικά (ρίγανη, μαύρο πιπέρι), β-καροτένιο (καρότο, πιπεριές) και μηλικό οξύ (μήλο, αχλάδι).

Το ασβέστιο επίσης κατά την περίοδο της νηστείας μειώνεται, λόγω της αποχής από τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Έτσι συστήνεται τροφές πλούσιες σε Ασβέστιο, όπως ξηροί καρποί (αμύγδαλα), μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, μπάμιες, ταχίνι, σουσάμι, χαλβάς, γάλα.

Την ίδια ώρα η έλλειψη της Βιταμίνη Β 12 μπορεί να προκαλέσει αναιμία και νευρολογικά προβλήματα. Γι’ αυτό δεν πρέπει να λείπουν από το τραπέζι μας τροφές που είναι καλές πηγές Βιταμίνης Β12, όπως το ταχίνι, ο χαλβάς, η σόγια, τα θαλασσινά, τα δημητριακά και οι μπάρες δημητριακών.

Συντάκτης: Δήμητρα Χατζηπαναγιώτου