Έρευνα: Τα μυστικά μακροζωίας στην Ικαρία
Οι παρατηρήσεις ενός Αρχιεπισκόπου πριν από 400 χρόνια, είναι σήμερα πιο επίκαιρες από ποτέ: Υγιεινή και λιτή διατροφή, καθημερινή άσκηση, λιγότερο άγχος, περισσότερες κοινωνικές συναναστροφές, εξωστρέφεια, αναπτυγμένο αίσθημα αλληλεγγύης είναι μερικές από τις συμπεριφορές που πρέπει να υιοθετήσουμε αν θέλουμε να ζήσουμε περισσότερα και καλύτερα χρόνια. Αν μάλιστα μπορούμε να τις συνδυάσουμε με ένα φυσικό περιβάλλον, όπως αυτό της Ικαρίας, τότε η μακροζωία θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη….
Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν σημαντικές ανακοινώσεις σχετικά με τις περιοχές του πλανήτη που κατέχουν τα υψηλότερα ποσοστά μακρόβιου πληθυσμού. Η Ικαρία (ή Νικαριά), το μικρό νησί των 8.423 κατοίκων στο βορειοανατολικό Αιγαίο, αποτελεί μία από τις 5 περιοχές του πλανήτη με τους μακροβιότερους κατοίκους, όπως επισημαίνει ο Καθηγητής Καρδιολογίας κ. Χριστόδουλος Στεφανάδης και προσθέτει:
«Με μεγάλη έκπληξη, αλλά συνάμα και ενθουσιασμό, υποδεχθήκαμε την σημαντική αυτή είδηση για τον τόπο μας, πριν από περίπου 8 χρόνια. Ενθουσιασμός, που οδήγησε στην γέννηση της ιδέας για την διεξαγωγή επιδημιολογικής μελέτης στο νησί με κύριο σκοπό την διερεύνηση των ιδιαίτερων δημογραφικών, κοινωνικών, περιβαντολλογικών και γονιδιακών χαρακτηριστικών που δίνουν στους κατοίκους της Ικαρίας το πολυπόθητο προνόμιο της μακροζωίας. Πράγματι, η μελέτη ‘ΙΚΑΡΙΑ’, που οργανώθηκε και διεξάγεται τα τελευταία χρόνια στο νησί έχει, ως τώρα, δώσει σημαντικές πληροφορίες για τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες, τις ιδιαίτερες περιβαντολλογικές συνθήκες που επικρατούν στο νησί καθώς και για τα ποσοστά εμφάνισης καρδιαγγειακών και άλλων νοσημάτων συναφών με την γήρανση.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έτυχαν αναγνώρισης από τον διεθνή τύπο και από μεγάλα έγκριτα επιστημονικά περιοδικά μέσα από πλήθος δημοσιεύσεων. Η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε όσπρια, λαχανικά, φρούτα και ψάρια, η προτίμηση στην κατανάλωση ελληνικού καφέ, η μέτρια κατανάλωση κρασιού, η καθημερινή άσκηση, τα μειωμένα επίπεδα άγχους, τα χαμηλά ποσοστά κατάθλιψης, η συντροφικότητα, η συμμετοχή σε κοινωνικές εκδηλώσεις, είναι μερικές από τις συμπεριφορές που είναι κοινές για νέους και ηλικιωμένους κατοίκους του νησιού και που σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα γεωφυσικά χαρακτηριστικά του τόπου συμβάλουν στην επίτευξη της μακροζωίας».
Η δρ. Παναγιώτα Πιέτρη, Καρδιολόγος, Διευθύντρια Μονάδα Υπέρτασης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών τονίζει πως «το πιο εντυπωσιακό εύρημα για το νησί της μακροζωίας είναι ότι όλα όσα παρατηρήσαμε για τους κατοίκους μέσα από την μελέτη ‘ΙΚΑΡΙΑ’, τα είχε ήδη επισημάνει, σχεδόν 400 χρόνια πριν, ένας… Αρχιεπίσκοπος! Ο Ιωσήφ Γεωργιρήνης, Αρχιεπίσκοπος Σάμου, στο βιβλίο του που εκδόθηκε το 1678 στο Λονδίνο, επιστρέφοντας από την Σάμο, περιέγραψε την κατάσταση στα νησιά Σάμος, Νικαριά, Πάτμος και Όρος Άθω. Ειδικότερα για την Νικαριά έγραφε..
Τα πλέον αξιοσημείωτα πράγματα της νήσου αυτής είναι ο αήρ και το ύδωρ, τα οποία είναι τόσο υγιεινά ώστε να καθιστούν τους κατοίκους πολύ μακροβίους. Είναι επομένως, πολύ συνηθισμένο το φαινόμενον να συναντήσει κανείς εις αυτήν ανθρώπους εκατοντούτεις, πράγμα που είναι πολύ εκπληκτικό, όταν λάβει κανείς υπ’όψιν την σκληραγωγημένην ζωήν που διάγουν…Προ της ορισμένης ώρας του φαγητού, είναι αδύνατον να βρεθεί άρτος, σε όλην την νήσον. Ολίγον μόνον προ αυτής, λαμβάνουν την αναγκαία ποσότητα σίτου, την αλέθουν εις τον χειρόμυλον, ψήνουν την ζύμην εις μίαν πλακωτήν πέτραν, και αφού ψηθεί, ο αρχηγός της οικογένειας μοιράζει την ψημένην αυτήν ζύμην κατά ίσα μέρη εις τα μέλη της οικογενείας.
Αν, δε, παρευρίσκεται κανείς ξένος, του προσφέρεται μερίδιον, που αφαιρείται από τους άλλους κατ’αναλογίαν…Νερώνουν τον οίνον κατά το εν τρίτον….Η δίαιτα τους είναι πτωχή, όμως τα σώματα τους είναι εύρωστα και σκληραγωγημένα και οι άνθρωποι γενικώς είναι μακρόβιοι. Και ζουν ως να πιστεύουν ότι δεν πρόκειται να επιζήσουν μέχρι της επομένης ημέρας. Ευχαριστημένοι που κατορθώνουν να αντιμετωπίσουν τις στοιχειώδεις ανάγκες της ημέρας’ …και καταλήγει γράφοντας ‘Αυτή είναι η εικόνα της μικράς νήσου, της πτωχότερης και όμως της ευτυχέστερης από όλες τις άλλες του Αιγαίου Πελάγους’».
Σημειώνεται ότι το σημαντικό αυτό εύρημα για την μακροζωία στο νησί της Ικαρίας πριν από 400 περίπου χρόνια, δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο πλέον έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Nature (Pietri P, Papaioannou T, Stefanadis C. Environment: An old clue to the secret of longevity. Nature 2017;544(7651):416)
Τέλος, τα αποτελέσματα της μελέτης ‘ΙΚΑΡΙΑ’ αλλά και πολλές ακόμα χρήσιμες πληροφορίες και νέες γνώσεις για την μακροζωία θα παρουσιαστούν στο ερχόμενο διεθνές συνέδριο για την μακροζωία με τίτλο ‘Μακροζωία: Ένας ρεαλιστικός στόχος’ που θα λάβει χώρα στην Αθήνα, στις 8-9 Σεπτέμβρη, στο ξενοδοχείο Hilton. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. Περισσότερες πληροφορίες στο site: www. longevity.gr
