Ελληνική τεχνολογία βελτιώνει την ποιότητα ζωής ατόμων με Πάρκινσον

Μια τεχνολογικά προηγμένη και χαμηλού κόστους συσκευή για να υποστηρίξει τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον στην επιτυχή αντιμετώπιση του φαινόμενου του παγώματος της βάδισης αναπτύσσει μία νέα ελληνική εταιρεία η οποία είναι εγκατεστημένη στο Τεχνολογικό Πάρκο «Λεύκιππος» του Εθνικού Κέντρου Φυσικών Ερευνών “Δημόκριτος”.

Η πρωτοποριακή συσκευή της “ΠΑΝ-ΑΝΤΙΣΤΙΞΙΣ” μειώνει τον αριθμό και τη διάρκεια των φαινομένων του παγώματος, και ως εκ τούτου, αυξάνει την ασφάλεια των ασθενών. Υποστηρίζει ανάλυση κίνησης 9 αξόνων, καθώς και αλγόριθμους ανάλυσης κίνησης σε πραγματικό χρόνο και παραγωγή αντικειμένων εικονικής πραγματικότητας, ενώ συνδέεται με smart glasses μέσω WiFi ώστε να εμφανίζει τα οπτικά ερεθίσματα. Επίσης το λογισμικό υποστηρίζει την συνεχή καταγραφή και ανάλυση των στοιχείων της κίνησης του ασθενούς ώστε ο γιατρός να μπορεί να σχηματίσει μια ακριβή εικόνα για την επίδραση της συσκευής στα συμπτώματα.

Βελτιώνοντας τη ζωή των ασθενών
Η νόσος του Parkinson είναι μία από τις τέσσερις συχνότερες νευροεκφυλιστικές νόσους των ηλικιωμένων. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υπολογίζει κατ’ εκτίμηση ότι περίπου 5 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από τη νόσο.
Η νόσος του Parkinson είναι μια προοδευτική, ανίατη, νευρολογική διαταραχή κατά την οποία ο νευροδιαβιβαστής ντοπαμίνη απουσιάζει από ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου. Το αποτέλεσμα είναι μια προοδευτική επιδείνωση σε πολλούς από τους βρόχους ελέγχου και ανάδρασης εντός του κεντρικού νευρικού συστήματος, κυρίως εκείνων που συνδέονται με την κίνηση. Αυτό επηρεάζει την ισορροπία, το βάδισμα, και τις κινήσεις χεριών και προσώπου. Παρατηρείται μπλοκάρισμα (πάγωμα) της κίνησης που επηρεάζει συνήθως τα πόδια του ασθενούς κατά το βάδισμα το οποίο γενικότερα αναφέρεται ως “πάγωμα της βάδισης” (freezing of gait).

Oι ασθενείς με ιστορικό πτώσεων, διαταραχές βάδισης, ακινησία και ακαμψία βιώνουν έντονη μείωση της ποιότητας ζωής ενώ αρκετοί παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης που οδηγούν σε περαιτέρω μείωση της σωματικής κίνησης, σε συναισθηματικές αντιδράσεις, σε πόνο, και στην κοινωνική απομόνωση.

Οι ασθενείς με τη νόσο του Parkinson συχνά συνεχίζουν να βιώνουν τις δυσλειτουργίες βάδισης ακόμη και με τις τρέχουσες ιατρικές θεραπείες. Η φαρμακολογική διαχείριση της νόσου είναι δύσκολη και συχνά αποδεικνύεται αναποτελεσματική στην αντιμετώπιση του παγώματος της βάδισης. Το πρόβλημα είναι ακόμα εντονότερο δεδομένου ότι το 80% των ασθενών με περιστασιακά ή συχνά επεισόδια «παγώματος βάδισης» βιώνουν περιστατικά πτώσεων και επιπρόσθετα αυτές οι πτώσεις αποτελούν τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου για τους πάσχοντες από Parkinson.

Το φαινόμενο kinesia paradoxa
Παραδόξως, όταν κάποιο οπτικό “εμπόδιο” εμφανιστεί στη διαδρομή των ασθενών τότε μερικοί από αυτούς αρχίζουν να περπατούν κανονικά. Πρόκειται για ένα παράδοξο φαινόμενο που ονομάζεται “kinesia paradoxa”. Έχει δειχθεί ότι παρκισονικοί μπορούν να βαδίζουν σχεδόν κανονικά αν οριζόντια αντικείμενα τοποθετηθούν στο δρόμο τους σε απόσταση ενός δρασκελισμού μεταξύ τους. Αυτά τα «εμπόδια» μπορεί να είναι για παράδειγμα φύλλα χαρτιού τοποθετημένα στο πάτωμα και συχνά αναφέρονται ως οπτικές “ενδείξεις” (visual “cues”).

Οι έως τώρα λύσεις
Οι υφιστάμενες φαρμακευτικές αγωγές δεν αντιμετωπίζουν πάντα αποτελεσματικά τα συμπτώματα της διαταραχής της βάδισης. Αρκετοί ασθενείς μετά από κάποιο χρόνο σε φαρμακευτική αγωγή, μπορεί να παρατηρήσουν μείωση της δραστικότητας της κάθε θεραπευτικής δόσης προτού ληφθεί η επόμενη (wearing-off φαινόμενο), ή μεγάλες διακυμάνσεις στη δραστικότητα της κάθε δόσης (on-off φαινόμενο) που οδηγούν σε μη αποτελεσματική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Λύση στο πρόβλημα αυτό έρχεται ωστόσο να δώσει μία εξειδικευμένη συσκευή, που παρέχει οπτικές και ηχητικές ενδείξεις και που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον ασθενή εντός και εκτός του σπιτιού του και η οποία θα βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Τα έξυπνα γυαλιά αναμένεται να κερδίσουν τα επόμενα χρόνια μεγάλο έδαφος ως gadget. Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα αγοράζουν τέτοιες συσκευές σε σύντομο χρονικό διάστημα δε θα τραβάει την προσοχή κανενός η θέα ενός ανθρώπου που θα προχωράει και θα φοράει κάποιας μορφής έξυπνα γυαλιά.

“Στην προσπάθειά μας να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις δυνατότητες των νέων έξυπνων συσκευών αποφασίσαμε, σε συνεργασία με ειδικούς του χώρου της νόσου του Πάρκινσον, να δημιουργήσουμε μια νέα συσκευή η οποία θα αξιοποιεί το φαινόμενο του ονομάζεται «kinesia paradoxa» μέσα από τη χρήση τεχνολογιών αιχμής σε ό,τι αφορά τη συσκευή που θα φορά ο ασθενής, την εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας που θα τρέχει στη συσκευή και την μικρό-οθόνη (smart glasses) στην οποία θα προβάλλονται οι οπτικές ενδείξεις”εξηγεί ο Νίκος Τσότσολας, Μηχανικός Παραγωγής, Ph.D. στην Επιχειρησιακή Έρευνα.

Και συμπληρώνει: “Η απόφασή μας να αναπτύξουμε τη δική μας συσκευή αντί να δημιουργήσουμε απλώς μια εφαρμογή λογισμικού για τα smart phones στηρίχθηκε σε πολλούς λόγους. Οι ασθενείς με Πάρκινσον έχουν ιδιαίτερες δυσκολίες στη χρήση έξυπνων κινητών τηλεφώνων (smart phones), λόγω της αδυναμίας να τα χειρισθούν μέσω των οθονών αφής εξαιτίας του τρέμουλου των χεριών”.

Επίσης, επισημαίνει, χρειάζεται μία συσκευή που θα υποστηρίζει μόνο κατά τη εμφάνιση ενός προβλήματος, να είναι δηλαδή context-aware wearable βοηθός που θα ενεργοποιείται μόνο όταν είναι απαραίτητο και θα παραμένει ανενεργή όταν δεν εντοπίζονται συμβάντα. Για το λόγο αυτό, η συσκευή είναι σε θέση να συμπεριλαμβάνει την υλοποίηση αλγορίθμων για την ανίχνευση των συμβάντων σε πραγματικό χρόνο, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να καταναλώνει χαμηλή ενέργεια και να είναι σε θέση να αντέξει η μπαταρία της για διάστημα μεγαλύτερο των 8 ωρών.

“Παράγουμε μια συσκευή που ενσωματώνει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά και επιπλέον είναι απόλυτα διακριτική. Η συσκευή πληροί όλες τις απαιτήσεις για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ατόμων με νόσο του Πάρκινσον” τονίζει ο κ. Τσότσολας.

Βασικά χαρακτηριστικά της συσκευής
• Χαμηλό κόστος αγοράς: στόχος είναι η τιμή πώλησης της συσκευής να κυμαίνεται από 200 έως 400€.
• Απλότητα στην κατασκευή: απλός σχεδιασμός και δοκιμασμένες τεχνολογίες ώστε να είναι εύκολη η συντήρησή του
• Φορητότητα: βάρος και μέγεθος παρόμοια με ένα κανονικό smartphone
• Ευχρηστία: μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα από τον οποιοδήποτε χωρίς δυσνόητες οδηγίες
• Λειτουργικότητα: με ευρύ φάσμα ρυθμίσεων
• Συνδεσιμότητα: χρησιμοποιεί ανοικτά πρωτόκολλα επικοινωνίας (UIP/IwIP) καθώς και τεχνολογία WiFi