Δυο στους τρεις ασθενείς με καρκίνο μπορούν να θεραπευτούν

Τα 2/3 των περιπτώσεων καρκίνου είναι πλέον διαχειρίσιμα, καθώς το 1/3 μπορεί να προληφθεί και το 1/3 να θεραπευτεί. Βασικά «εργαλεία» για την επίτευξη του στόχου αυτού αποτελούν ο υγιεινός τρόπος ζωής και ο προσυμπτωματικός έλεγχος και, στη συνέχεια, η έναρξη της κατάλληλης θεραπείας για τον εκάστοτε ασθενή.

Περίπου 9 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από καρκίνο κάθε χρόνο, από τους οποίους τα 4 εκατομμύρια αφορούν τις ηλικίες 30 έως 69 ετών. Εάν δεν πάρουμε μέτρα, εκτιμάται ότι ο αριθμός θα αυξηθεί σε πάνω από 14 εκατομμύρια στα επόμενα δέκα χρόνια. Το μεγαλύτερο όπλο που διαθέτουμε είναι η πρόληψη και ο ισχυρότερος σύμμαχός μας είναι η επιστήμη.

Πρωτογενής πρόληψη

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μπορούμε να προλάβουμε το 50% των πιο συχνών καρκίνων με αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. «Ο καρκίνος είναι δυνατόν να σταματήσει πριν ακόμα ξεκινήσει, ακόμη να μην εμφανισθεί ποτέ. Και αυτό το επιτυγχάνουμε ακολουθώντας τον σωστό τρόπο ζωής, κυρίως τη σωστή διατροφή, την κίνηση και άθληση, την αποφυγή παχυσαρκίας και την αποφυγή βλαβερών συνηθειών», ανέφερε ο Μιλτιάδης Χατζηγιαννάκης, ιατρός και πρώην δήμαρχος Σκύρου, τονίζοντας τη σημασία της πρωτογενούς πρόληψης.

Οι πιο σημαντικοί αιτιολογικοί παράγοντες του καρκίνου είναι η διατροφή και το κάπνισμα και ακολουθούν οι υπόλοιποι.

Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που παρουσίασε η καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Νατάσσα Μπαρμπούνη, 1 στους 2 Έλληνες δεν τρώει φρούτα και λαχανικά καθημερινά, 1 στους 2 από 20 ετών και άνω δεν ασκείται, 1-2 στους 5 καπνίζει και 1 στους 20, από 15 ετών και άνω, καταναλώνει καθημερινά αλκοόλ.

«Όσον αφορά στην κατανάλωση αλκοόλ το πρόβλημα δεν είναι τόσο έντονο όσο στην υπόλοιπη Ευρώπη, είμαστε, όμως, πρωταθλητές στην απουσία φυσικής δραστηριότητας», τόνισε η κα Μπαρμπούνη.

Η σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος μπορεί να εφαρμοστεί είτε σε ατομικό επίπεδο, είτε σε μαζικό. Όπως τόνισε ο Γεώργιος Ραχιώτης, Επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και Επαγγελματικής Υγιεινής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, στην Ελλάδα, παρότι έχουν σημειωθεί κάποιες σημαντικές πρόοδοι στην εφαρμογή του προσυμπτωματικού ελέγχου, η κάλυψη του ελληνικού πληθυσμού δεν είναι ακόμα ικανοποιητική και χρειάζεται εκπαίδευση τόσο του πληθυσμού, όσο και των επαγγελματιών υγείας.

Ειδικά όσον αφορά τον προσυμπτωματικό έλεγχο για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, όπως ανέφερε ο Ιωάννης Τριγώνης, MRCP, PhD, παθολόγος – ογκολόγος στο Γ.Ν. Χαλκίδας, οι εγκεκριμένες μέθοδοι είναι η ανίχνευση αιμοσφαιρίνης κοπράνων και ο ανατομικός έλεγχος, ο οποίος περιλαμβάνει κωλονοσκόπηση ή εύκαμπτη σιγμοειδοσκόπηση. Λιγότερο επεμβατικές μέθοδοι ελέγχου του παχέος εντέρου είναι η εικονική κωλονοσκόπηση και ο βαριούχος υποκλυσμός. Ο έλεγχος του παχέος εντέρου πρέπει να ξεκινάει από την ηλικία των 50 ετών στα άτομα με μέσο κίνδυνο, όταν υπάρχει ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό θα πρέπει να ξεκινάει από τα 40, ενώ όταν υπάρχουν συγκεκριμένα σύνδρομα που αυξάνουν τον κίνδυνο, πολύ νωρίτερα.

Στον προσυμπτωματικό έλεγχο για τον καρκίνο του μαστού αναφέρθηκε μεταξύ άλλων η ‘Aννα Ηρακλέους, διευθύντρια Μαιευτικής και Γυναικολογίας στο Γ.Ν. Χαλκίδας, τονίζοντας ότι οι γυναίκες θα πρέπει να κάνουν μία μαστογραφία αναφοράς στα 35 έτη και από την ηλικία των 40 να υποβάλλονται στην εξέταση ανά έτος ή διετία, ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού τους, ενώ από 50 ετών και άνω κάθε έτος. Οι γυναίκες υψηλού κινδύνου, ωστόσο, θα πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο 5-10 έτη νωρίτερα.

Η σημασία της πρόληψης για τα συστήματα Υγείας

Σε πολλές χώρες ο καρκίνος αποτελεί εμπόδιο για τη μελλοντική ανάπτυξη. Η νοσηρότητα και θνησιμότητα του καρκίνου είναι άσκοπα υψηλές και τα ποσοστά αυτά μεταφράζονται σε ένα τεράστιο κόστος για την υγειονομική περίθαλψη και ένα καταστροφικό βάρος για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Η δαπάνη μόνο 3% των προϋπολογισμών για την υγεία στην πρόληψη σε σύγκριση με το 80% για τη θεραπεία των ασθενών απλά δεν αρκεί. Στο θέμα της πρωτογενούς πρόληψης, σύμφωνα με οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χρειάζονται παρεμβάσεις όχι μόνο από το Υπουργείο Υγείας αλλά και από τα Υπουργεία Παιδείας και Χωροταξίας. Πρέπει να εφαρμοστούν μεγάλες καμπάνιες ενημέρωσης και εφαρμογή πολιτικών που βοηθούν την εύκολη πρόσβαση σε χώρους άθλησης, πεζόδρομους, ποδηλατόδρομους, επιδότηση φρούτων και λαχανικών κλπ, τόνισαν οι ομιλητές.

Τα παραπάνω αναφέρθηκαν σε ημερίδα με τίτλο «Πρόληψη του καρκίνου, με έμφαση στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας», που διοργανώθηκε στη Χαλκίδα από τοπικούς φορείς.