Διατάσεις – Stretching: Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες;

Επί σειρά ετών οι άνθρωποι πίστευαν πως οι διατάσεις είναι κάτι που μόνο οι αθλητές χρειάζεται να κάνουν πριν από τις ασκήσεις ή πριν από τους αγώνες.

Όμως οι διατάσεις είναι σημαντικές για όλους, ιδιαίτερα για εκείνους που είναι λιγότερο ή καθόλου σωματικά δραστήριοι. Εξάλλου  οι αρθρώσεις γίνονται πιο δύσκαμπτες με την πάροδο του χρόνου.

«Αυτή η δυσκαμψία καταπονεί τις αρθρώσεις στις καθημερινές κινήσεις, γεγονός που καθιστά το περπάτημα, την ανύψωση των χεριών πάνω από το κεφάλι, ή τη στροφή του κεφαλιού δεξιά και αριστερά, καθώς και άλλες κινήσεις, να εκτελούνται πιο δύσκολα», εξηγεί ο φυσιοθεραπευτής, Dr manual medicine, επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Γουδέβενος.

Και συνεχίζει: «Επιπλέον η δυσκαμψία «υπονομεύει» την ισορροπία και τη σταθερότητα του σώματος, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες πτώσεων, οι οποίες μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική ακεραιότητα και στην ποιότητα της ζωής».

Ο συνεχώς αυξανόμενος χρόνος εργασίας και η υπέρμετρη χρήση της τεχνολογίας – που έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη καθιστική ζωή – κάνει τους περισσότερους να μειώνουν τις κινήσεις τους στις απολύτως βασικές. Έτσι ο μέσος άνθρωπος – κυρίως της πόλης – έχει υιοθετήσει ένα καμπτικό πρότυπο στάσης.

Όμως το ανθρώπινο σώμα είναι σχεδιασμένο για κίνηση. Είναι απαραίτητο να λειτουργεί σαν μία καλοφτιαγμένη μηχανή, καθώς όλες οι αρθρώσεις θα συνεργάζονται μεταξύ τους, για την ομαλή και ορθή κίνηση του σώματος, αρμονικά και απρόσκοπτα, όπως η αλυσίδα του ποδηλάτου κινεί τα γρανάζια.

«Κάνοντας διατάσεις, ακόμη και μόλις 2-4 φορές την εβδομάδα, μπορεί να αυξηθεί θεαματικά η ελαστικότητα και το εύρος της κίνησης, να βελτιωθεί η ισορροπία, ή να ανακουφιστεί ο πόνος, που δημιουργείται από δύσκαμπτους μύες και αρθρώσεις.

Αυτές οι απλές, αλλά αποτελεσματικές κινήσεις, μπορεί να σας βοηθήσουν να αποδώσετε καλύτερα στην άσκηση και στην άθληση», υπογραμμίζει ο Dr Γουδέβενος.

Σύμφωνα με έρευνες του Πανεπιστημίου Harvard, όσοι ακολούθησαν ένα εξειδικευμένο και κατάλληλα οργανωμένο πρόγραμμα ασκήσεων, που συμπεριελάμβανε και διατάσεις, είχαν πολύ καλύτερα αποτελέσματα και λιγότερες πιθανότητες τραυματισμών.

«Είτε είστε ενθουσιώδης αθλητής ή λάτρης της καθιστικής ζωής και του καναπέ, είναι σημαντικό, πριν αθληθείτε, να απευθυνθείτε στον φυσιοθεραπευτή σας. Ο ειδικός θα σας κάνει μία αξιόπιστη αξιολόγηση και θα σας προτείνει τις κατάλληλες διατατικές ασκήσεις, που συμβαδίζουν με τις ανάγκες σας, βάσει του ιστορικού σας και της σωματικής σας διάπλασης. Τέλος θα σας απαντήσει σε τυχόν απορίες και ερωτήσεις, ώστε να καταστήσει την άθλησή σας ουσιώδη και ασφαλή.

Μην υποτιμήσετε αυτές τις οδηγίες και συμβουλές, που ίσως να είναι απλές, όχι όμως απλοϊκές», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Γιώργος Γουδέβενος.

Τι συμβαίνει όταν δεν λειτουργούν όλες οι αρθρώσεις φυσιολογικά

Άρθρωση είναι η σύζευξη δύο ή και περισσότερων οστών, με στόχο τη στήριξη του σώματος και την πραγματοποίηση καθορισμένων κινήσεων στην οποία προσφύονται (καταλήγουν) σύνδεσμοι και τένοντες μυών. Κάθε άρθρωση έχει το δικό της φυσιολογικό καθορισμένο εύρος κίνησης, ώστε να μπορεί να κινηθεί στις διάφορες κατευθύνσεις.

• Οι αρθρώσεις είναι οι κόμβοι που ενώνουν τα οστά μεταξύ τους. Η αρχιτεκτονική κάθε άρθρωσης ποικίλλει.
• Οι τένοντες είναι σαν «κορδόνια», προεκτάσεις των μυών, που τους ενώνουν με τα οστά.
• Οι σύνδεσμοι είναι σκληρές, ινώδεις ζώνες, που προσδένουν (συνδέουν) οστό με οστό, ή οστό με χόνδρο σε μία άρθρωση, κρατώντας την σταθερή.

Τι γίνεται, όμως, όταν οι μύες παύουν να είναι χαλαροί και γίνονται σκληροί και δύσκαμπτοι;

Όπως εξηγεί ο Dr Γουδέβενος, οι μύες του σώματος μπορεί να χάσουν την ελαστικότητά τους, εξαιτίας πολλών παραγόντων. Μερικοί από αυτούς είναι:

• Η στάση του σώματος, που μπορεί να επηρεάσει την ελαστικότητα ορισμένων μυϊκών ομάδων
• Τυχόν ουλές ή τραυματισμοί, που μπορεί να επηρεάσουν τη δύναμη των μυών
• Η κακή φυσική και η κακή ψυχική κατάσταση (έλλειψη άσκησης, στρες)
• Παθολογικοί λόγοι (ινομυαλγία, μυοπάθεια, νόσοι του ανοσοποιητικού κ.ά.)
• Ακούσιοι μυϊκοί σπασμοί (κράμπες) ή σκόπιμες συσπάσεις μυών
• Η μειωμένη ή η υπέρμετρη σωματική δραστηριότητα δίνουν αρκετές φορές συμπτώματα δυσλειτουργικών κινήσεων των αρθρώσεων
• Πρόχειρα και αυτοσχέδια «οργανωμένα» προγράμματα σωματικής άσκησης και άθλησης
• Βεβιασμένη επιστροφή στην άθληση, μετά από ανεπαρκή αποκατάσταση ή υπέρμετρο ζήλο επιστροφής, που έχει ως αποτέλεσμα την υποτροπή της κάκωσης