Μπορεί η τροφή να γίνει το φάρμακο μας;

Περίπου 2,5 χιλιάδες χρόνια πριν, ο Ιπποκράτης σε συγγράμματα του με την ονομασία “Περί Διαίτης” είχε εκφράσει τη θέση ότι η τροφή μπορεί να είναι το φάρμακό μας. Τα τελευταία χρόνια και χάρη στη ραγδαίας εξέλιξης της επιστήμης, η άποψή του τεκμηριώνεται ολοένα και περισσότερο. Τελευταία απόδειξη αποτελεί μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «International Journal of Rheumatic Diseases» με τίτλο «Effects of Sesame Seeds Supplementation on Clinical Signs and Symptoms in patients with knee osteoarthritis». Στη συγκεκριμένη μελέτη αξιολογήθηκε η επίδραση της καθημερινής κατανάλωσης σπόρων σουσαμιού στα συμπτώματα και κυρίως στον πόνο σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο.

Η οστεοαρθρίτιδα γονάτου είναι μία χρόνια εκφυλιστική ασθένεια που δημιουργεί διάφορα συμπτώματα όπως έντονο πόνο, συσσώρευση υγρού, μη φυσιολογική οστική ανάπτυξη, δυσμορφία και μείωση του εύρους κίνησης της άρθρωσης. Παράλληλα, επηρεάζει συνολικά την κινητικότητα του ατόμου που πάσχει. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Αμερικάνικου Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης των Ασθενειών, το 12,1% των ανθρώπων άνω των 60 ετών πάσχει από οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο. Στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ασθένειας συχνά χρησιμοποιούνται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τα οποία παρουσιάζουν και ορισμένες ανεπιθύμητες δράσεις, όπως εξάλλου τα περισσότερα φάρμακα.

Στη συγκεκριμένη μελέτη, αξιολογήθηκαν πάσχοντες από οστεοαρθρίτιδα γονάτου και χωρίστηκαν σε 2 ομάδες. Στη μία ομάδα δόθηκαν 40 γραμμάρια σπόρων σουσαμιού και στη δεύτερη χορηγήθηκαν δύο δόσεις των 500 mg Tylenol (παρακεταμόλη), σε συνδυασμό με μία δόση 500 mg γλυκοζαμίνης. Με απλά λόγια, στη μία ομάδα δόθηκαν περίπου 4 κουταλιές της σούπας σπόροι σουσαμιού ενώ στη δεύτερη χορηγήθηκε ένα από τα πιο γνωστά παυσίπονα, η παρακεταμόλη. Στην Ελλάδα, η παρακεταμόλη κυκλοφορεί σε διάφορα φάρμακα όπως το DEPON, το PANADOL, το APOTEL, το PARALGON και αρκετά ακόμα.

Τα αποτελέσματα της μελέτης μπορούν να θεωρηθούν ανατρεπτικά. Σε μία εποχή που το φάρμακο έχει θεωρηθεί ως το βασικό δεκανίκι του ανθρώπου στην αντιμετώπιση της σύγχρονης καθημερινότητας, η μελέτη απέδειξε ότι τα άτομα που κατανάλωσαν τους σπόρους σουσαμιού παρουσίασαν μία μείωση της έντασης του πόνου από τις 9 στις 3,5 μονάδες, όταν την ίδια στιγμή στα άτομα που χορηγήθηκε η φαρμακευτική αγωγή η ένταση του πόνου μειώθηκε μόλις στις 7 μονάδες. Όταν τα αποτελέσματα αξιολογήθηκαν με ένα ερωτηματολόγιο,  φάνηκε ότι οι δύο ομάδες είχαν ανάλογα αποτελέσματα.

Αξιολογώντας το σύνολο των παραμέτρων, πρέπει να αναφερθεί ότι μία φαρμακευτική αγωγή συχνά δεν αποσκοπεί μόνο στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και χορηγείται από τον θεράποντα ιατρό χωρίς να αμφισβητείται. Από την άλλη πλευρά όμως, η σωστή επιλογή τροφίμων και ο σωστός καταμερισμός τους στο ημερήσιο διαιτολόγιο μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου διαμέσου της υποστήριξης της εύρυθμης οργανικής λειτουργίας. Στην προκειμένη περίπτωση, οι σπόροι σουσαμιού προσέφεραν ένα σπουδαίο αποτέλεσμα που, μάλιστα, προέκυψε από την κατανάλωση λογικής ποσότητας σουσαμιού και όχι εκχυλίσματος μίας ουσίας από μία πολύ μεγάλη ποσότητα τροφίμου.

Με άλλα λόγια, το σουσάμι αποτελεί μια τροφή με ξεχωριστές ιδιότητες και πρέπει να καταναλώνεται σε καθημερινή βάση, είτε αυτούσιο ή μέσω άλλων τροφών, όπως το ταχίνι, που είναι 100% αλεσμένο σουσάμι.

Γιάννης Χρύσου

Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος