Ανησυχείτε μήπως το παιδί σας είναι κοντό;
Το ανάστημα ενός παιδιού καθορίζεται από δύο βασικούς παράγοντες: Τους γενετικούς παράγοντες που κληρονομούνται από τους γονείς και διαγράφουν το δυναμικό της αύξησης ενός παιδιού μέσα από πληθώρα γονιδίων. Τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που μπορεί να δράσουν τροποποιητικά στο γενετικό υπόβαθρο του παιδιού στην ενδομήτρια ζωή ή σε οποιαδήποτε φάση της ανάπτυξής του επιδρώντας αρνητικά ή θετικά στο ανάστημα του παιδιού. Παραδείγματα τέτοιων παραγόντων είναι οι χρόνιες ασθένειες, η ακτινοβολία, οι χημικές ουσίες, η διατροφή.
Στη γέννηση τα τελειόμηνα αγόρια έχουν ύψος περίπου 52 cm και τα κορίτσια 50 cm. Στη συνέχεια ψηλώνουν περίπου 3 έως 5 cm το μήνα κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών. Μέχρι την ηλικία των 2 ετών τα παιδιά κερδίζουν περίπου 20 -25 cm. Στην ηλικία των 2 ετών έχουν αποκτήσει περίπου το μισό του τελικού αναστήματός τους. Ο ρυθμός ανάπτυξής τους μειώνεται από την ηλικία των 2 ετών μέχρι την εφηβεία και κυμαίνεται στα 5-7cm το χρόνο.
Κατά την περίοδο της εφηβείας επιταχύνονται οι ρυθμοί της αύξησης παρατηρείται το λεγόμενο άλμα αύξησης της εφηβείας (growth spurt). Στα αγόρια η επιτάχυνση της αύξησης παρατηρείται μεταξύ 11 και 13 ετών και κυμαίνεται στα 25 εκατοστά. Στα κορίτσια παρατηρείται μεταξύ 9 και 12 χρονών και κυμαίνεται περίπου στα 22 εκατοστά.
Υπάρχει τρόπος να υπολογίσετε πόσο ψηλό θα γίνει το παιδί σας; Το αναμενόμενο τελικό ύψος ενός παιδιού είναι κυρίως γενετικά καθορισμένο και εξαρτάται από το ύψος των γονιών. Ένας γρήγορος αδρός υπολογισμός που θα μπορούσατε να κάνετε για να υπολογίσετε το γενετικά καθορισμένο ύψος-στόχος του παιδιού σας είναι:
Όσον αφορά τα αγόρια: Προσθέτουμε το ύψος του πατέρα με το ύψος της μητέρας, διαιρούμε δια 2 και προσθέτουμε 6,5 εκατοστά.
Όσον αφορά τα κορίτσια: Προσθέτουμε το ύψος του πατέρα με το ύψος της μητέρας, διαιρούμε δια 2 και αφαιρούμε 6,5 εκατοστά.
Τα αγόρια μπορεί να ψηλώνουν μέχρι τα 19- 20 χρόνια. Στα κορίτσια ο ρυθμός αύξησης του ύψους τους μειώνεται σημαντικά μετά την έναρξη της περιόδου και συνήθως ψηλώνουν για τα επόμενα 2 χρόνια κατά μέσο όρο 7 cm.
Υπάρχει κάποια εξέταση που μπορεί να προβλέψει αν το παιδί έχει περιθώρια να ψηλώσει και άλλο; Για την πρόβλεψη του τελικού αναστήματος μπορεί να γίνει ακτινογραφία στο καρπό για υπολογισμό της οστικής ηλικίας με βάση πρότυπους πίνακες ελέγχοντας την ωρίμανση του σκελετού. Στο τελικό ανάστημα τον κύριο λόγο έχει η οστική ηλικία (αφορά την ωριμότητα των οστών) και όχι η χρονολογική (δηλαδή πόσο χρονών είναι το παιδί). Αν δηλαδή η οστική ηλικία είναι μικρότερη της χρονολογικής ηλικίας σημαίνει ότι το παιδί έχει περισσότερα περιθώρια να ψηλώσει.
Για παράδειγμα, αν ένα παιδί ηλικίας 12 χρονών, κάνει ακτινογραφία καρπού και δείξει ότι η οστική του ηλικία είναι 9 χρονών, τότε σημαίνει ότι το παιδί αυτό έχει αρκετά περιθώρια να ψηλώσει σε σχέση με ένα παιδί της ίδιας ηλικίας που η οστική του ηλικία είναι όσο και η χρονολογική του (12 χρονών).
Πότε πρέπει να ανησυχήσετε; Αν το παιδί είναι στο σχολείο το πιο κοντό ανάμεσα στους συμμαθητές του (του ιδίου φύλου). Αν το βάρος του παιδιού σας αυξάνεται με πιο γρήγορους ρυθμούς σε σχέση με το ύψος του. Αν δεν υπάρχει διαφορά στο ύψος του παιδιού σας σε δύο διαδοχικές μετρήσεις μέσα σε χρονικό διάστημα 6 μηνών. Αν το παιδί σας μεταξύ 2 έως 10 ετών ψηλώνει λιγότερο από 4-5 cm το χρόνο. Αν το παιδί αναπτύσσεται φυσιολογικά και ξαφνικά μειώνεται ο ρυθμός ανάπτυξής του.
Συντάκτης: Σοφία Ανδρέου
