Ανακάλυψη: Φρένο στις μεταστάσεις τριών τύπου καρκίνου με συστηματική χορήγηση τοπικών αναισθητικών

Φρένο στις μεταστάσεις του καρκίνου του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου φαίνεται ότι ίσως βάζει η συστηματική χορήγηση τοπικών αναισθητικών.

«Φάρμακα που είναι ευρέως διαδεδομένα και χρησιμοποιούνται στην περιοχική (τοπική) αναισθησία, αποδεικνύεται ότι, εάν χορηγηθούν ενδοφλεβίως, αποκτούν αντιφλεγμονώδεις και πιθανόν αντιμεταστατικές ιδιότητες. Αποτέλεσμα είναι η δυνητική μείωση των μεταστάσεων σε ασθενείς με καρκίνο και η πιθανή αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσής τους», ανέφερε, στη διάρκεια συνέντευξης τύπου, με αφορμή το 39ο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιοχικής Αναισθησίας και Θεραπείας Πόνου (ESRA), που θα πραγματοποιηθεί 22-26/6 στη Θεσσαλονίκη, η αναισθησιολόγος/εκπρόσωπος της τοπικής Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, Ελένη Μόκα.

Περιοχική αναισθησία και υπέρηχοι για το «μπλοκάρισμα» του πόνου

Το «μπλοκάρισμα» του πόνου με εστίαση σε συγκεκριμένα νεύρα επιτυγχάνεται σε διάφορες κατηγορίες χειρουργικών επεμβάσεων με τη χρήση υπερήχων, παρέχοντας ασφάλεια και ευκολία.

«Οι τεχνικές περιοχικής αναισθησίας διαρκώς κερδίζουν έδαφος στην καθημερινή κλινική πρακτική, καθώς τα οφέλη τους είναι πολλαπλά. Οι αναισθησιολόγοι διαθέτουν νέους τρόπους και μέσα ανίχνευσης νεύρων και ανατομικών χώρων από όπου περνούν νεύρα, όπως για παράδειγμα την υπερηχογραφία. Με τη χρήση υπερήχων, νευρικοί αποκλεισμοί που στο παρελθόν ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθούν, πλέον εφαρμόζονται γρήγορα, εύκολα και με ασφαλή τρόπο. Ο αναισθησιολόγος πλέον μπορεί να γνωρίζει και να βλέπει πού ακριβώς χορηγεί τα τοπικά αναισθητικά, να αναγνωρίζει τα νεύρα και να αποφεύγει τυχόν βλάβη τους και να μην βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στις αισθήσεις του» επισήμανε ο αναισθησιολόγος, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου, Alain Delbos.

Τα πλεονεκτήματα της περιοχικής αναισθησίας

Μιλώντας για τα πλεονεκτήματα της περιοχικής αναισθησίας σε σύγκριση με τη γενική, η αναισθησιολόγος, γενική γραμματέας ΔΣ ESRA Clara Lobo ανέφερε ότι «τα οφέλη της περιοχικής αναισθησίας είναι ότι μειώνονται η διάρκεια της μετεγχειρητικής νοσηλείας, τα ποσοστά του χρόνιου μετεγχειρητικού πόνου και η υποτροπή του καρκίνου σε ογκολογικά χειρουργεία».

Παράλληλα, σημείωσε ότι οι πρόσφατες εξελίξεις στις τεχνικές περιοχικής αναισθησίας παρέχουν σημαντικά πλεονεκτήματα για πολλούς ασθενείς όλων των ηλικιών, όπως μείωση αναπνευστικών επιπλοκών κατά την περιεγχειρητική περίοδο, ελαχιστοποίηση θρομβώσεων, καρδιαγγειακή σταθερότητα, μυοκαρδιακή προστασία στεφανιαίων και βαρέως πασχόντων ασθενών, ταχύτερη κινητοποίηση των αρρώστων μετεγχειρητικά, ταχύτερη κινητοποίηση του πεπτικού ύστερα από επεμβάσεις εντέρου και εν γένει ταχύτερη και καλύτερη ανάρρωση.

Η κα. Lobo ανέφερε ότι κατά την περιοχική αναισθησία, με την επιλεκτική χορήγηση συγκεκριμένων φαρμάκων που ονομάζονται τοπικά αναισθητικά (όπως π.χ. η πολύ γνωστή ξυλοκαϊνη), προκαλείται ελεγχόμενη και αναστρέψιμη απώλεια της αντίληψης πόνου σε συγκεκριμένη περιοχή του σώματος κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης, με τον ασθενή να διατηρεί τη συνείδησή του.

Ο πόνος δεν είναι σύμπτωμα αλλά νόσος

Στις εξελίξεις που υπάρχουν στην αντιμετώπιση του οξέος και χρόνιου πόνου, μεταξύ των οποίων καινούργια φάρμακα ή/και συνδυασμοί αναλγητικών, καινούργιες παρεμβατικές αναλγητικές τεχνικές και εναλλακτικές θεραπείες (πχ βελονισμός, ρεφλεξιολογία, άσκηση) έγινε ιδιαίτερη αναφορά από την κ. Μόκα η οποία έκανε λόγο για εξατομικευμένη διαχείριση του πόνου με βάση τον φαινότυπο, καθώς οι άνθρωποι που δέχονται το ίδιο ερέθισμα ή αίτιο πόνου, δεν πονούν το ίδιο και σαφώς δεν ανταποκρίνονται το ίδιο σε μια συγκεκριμένη θεραπεία.

Παράλληλα ανέφερε ότι «πλέον ο πόνος δεν είναι σύμπτωμα, αλλά νόσος. Τα 2/3 των επισκέψεων στα ΤΕΠ των νοσοκομείων αφορούν ασθενείς που ζητούν ανακούφιση από οξύ πόνο οποιασδήποτε αιτιολογίας. Ύστερα από ένα χειρουργείο, το 80% των ασθενών αναφέρει ότι βιώνει μετεγχειρητικό πόνο. Ποσοστό μικρότερο του 50% εξ αυτών αναφέρει επαρκή αναλγησία μετά την επέμβαση, με τουλάχιστον το 10% – 50% από αυτούς να αναπτύσσει χρόνιο μετεγχειρητικό πόνο. Το 38% των επανεισαγωγών στο νοσοκομείο ύστερα από χειρουργείο και εξιτήριο σε επεμβάσεις ημερήσιας νοσηλείας αποδίδεται σε ανεπαρκή ανακούφιση του οξέος μετεγχειρητικού πόνου».

Σύμφωνα με την κ. Μόκα, οι συνέπειες του οξέος πόνου είναι καθυστέρηση της ανάρρωσης, ανοσοκαταστολή, παράταση νοσηλείας, επανεισαγωγή στο νοσοκομείο εξαιτίας ανεπαρκούς αναλγησίας, χαμηλός βαθμός ικανοποίησης ασθενών, λειτουργική ανικανότητα, διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη, μειωμένη ποιότητα ζωής, ανάπτυξη χρόνιου μετεγχειρητικού πόνου (μετάπτωση οξέος πόνου σε χρόνιο σε ποσοστό συχνά ως και 70%-80%) και υψηλό κόστος για το σύστημα υγείας.

Παρόμοιες είναι και οι συνέπειες του χρόνιου πόνου, ο οποίος εμφανίζεται όχι μόνο σε ασθενείς με καρκίνο, αλλά και σε ασθενείς με καλοήθη νοσήματα, ενώ είναι συχνός στους ηλικιωμένους. Το 10% των χειρουργικών ασθενών θα αναπτύξει χρόνιο πόνο μετά το χειρουργείο, με το 1% αυτών των ασθενών να περιγράφει αφόρητο πόνο, ανεξαρτήτως του είδους και της βαρύτητας της χειρουργικής επέμβασης (πχ 30% μετά την αποκατάσταση βουβωνοκήλης, 20% ύστερα από καισαρική τομή, 50%-70% κατόπιν μαστεκτομής ή θωρακοτομής ή ακρωτηριασμού, 10%- 30% ύστερα από ολική αρθροπλαστική γόνατος ή και ισχίου).

Υποστελεχωμένα τα ιατρεία πόνου

Στην υποστελέχωση των ιατρείων πόνου, ένα πρόβλημα που συνεχώς επιδεινώνεται και οδηγεί ακόμη και σε αναστολή λειτουργίας τους, αναφέρθηκε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Αναισθησιολογίας ΑΠΘ, μέλος της τοπικής Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, Αικατερίνη Αμανίτη.

«Δυστυχώς, τα υπάρχοντα ιατρεία πόνου, τα οποία κατά μεγάλη πλειοψηφία λειτουργούν στο πλαίσιο των εξωτερικών ιατρείων των νοσοκομείων, αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται συνεχής επιδείνωση του χρόνιου προβλήματος της υποστελέχωσης. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει η μεγάλη έλλειψη αναισθησιολόγων που παρατηρείται στη χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως. Δεδομένου ότι οι αναισθησιολόγοι αποτελούν την ειδικότητα που κατά κύριο λόγο στελεχώνει τα ιατρεία πόνου, η έλλειψή τους σε συνδυασμό με τις διαρκείς ανάγκες για την κάλυψη των χειρουργείων και των επειγόντων του νοσοκομείου, έχει οδηγήσει σε πολλές περιπτώσεις σε αναστολή λειτουργίας, μερική ή ολική, ιατρείων πόνου στη Βόρεια Ελλάδα», επισήμανε η κ. Αμανίτη