Ακμή: Σε ποιους μύθους πιστεύουν οι έφηβοι;

Θολή είναι συχνά η εικόνα των εφήβων για την πιο συχνή δερματοπάθεια που αντιμετωπίζουν, την ακμή. Οι συζητήσεις μεταξύ τους αλλά και οι σκόρπιες πληροφορίες για την πάθηση, τους παρέχουν πολλές φορές συγκεχυμένες ή αντικρουόμενες πληροφορίες, με την αλήθεια να είναι συχνά δύσκολο να διαχωριστεί από τον μύθο.

Έτσι, οι επιλογές μπορεί να καταστήσουν το πρόβλημα δυσεπίλυτο σε μια περίοδο που η υπομονή δεν είναι το χαρακτηριστικό τους, που η αυτοπεποίθησή τους είναι εύθραυστη και η ανοχή στην τυχόν απόρριψή τους από τον κοινωνικό τους περίγυρο, λόγω της εμφάνισής τους, μηδενική.

«Δυστυχώς, η φύση επέλεξε η πάθηση αυτή να εμφανίζεται συχνότερα στη δύσκολη περίοδο της εφηβείας, όταν ενεργοποιούνται οι σμηγματογόνοι αδένες. Έχει διαπιστωθεί ότι ο επιπολασμός μεταξύ των εφήβων κυμαίνεται μεταξύ 40% και 70% και ότι επηρεάζει συχνότερα άτομα ηλικίας 11-30 ετών. Δεν είναι επικίνδυνη, αλλά μπορεί να αφήσει αντιαισθητικές ουλές στο δέρμα», σημειώνει ο Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου και συνεχίζει: «Παρότι ζούμε σε μια εποχή που η πρόσβαση στην πληροφορία είναι διαθέσιμη σε κάθε σπίτι μέσω του διαδικτύου, οι έφηβοι δεν σημαίνει ότι λαμβάνουν πάντα την ορθή γνώση. Είναι πιθανό να σχηματίσουν λάθος εντύπωση για τις αιτίες εμφάνισης της πάθησής τους και για τους τρόπους αντιμετώπισής της».

Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη γειτονική μας Σερβία σε 1.452 μαθητές με ιστορικό ακμής ανέδειξε το πρόβλημα. Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 14 – 18 ετών. Οι 801 (55,2%) ήταν κορίτσια και οι 651 (44,8%) αγόρια. Από τις απαντήσεις τους φάνηκε ότι κατά την άποψή τους οι τέσσερις κύριοι παράγοντες που επιδεινώνουν την ακμή ήταν η υπερβολική εφίδρωση, το σπάνιο πλύσιμο προσώπου, η κατανάλωση γλυκών και το συναισθηματικό στρες.

Γενικά, τα αγόρια πίστευαν ότι η εφίδρωση (53,7%), η άσκηση (25,9%) και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (8,3% ) επιδεινώνουν την ακμή, ενώ τα κορίτσια κατηγόρησαν το συναισθηματικό στρες (47,6%), τα γλυκά (44,1%), τα λιπαρά τρόφιμα (29,2%), τον ήλιο (15,3%) και την έλλειψη ύπνου (11,6%). Μια ερώτηση που απευθύνθηκε μόνο προς τα κορίτσια αποκάλυψε ότι στο 84,6% των κοριτσιών με ακμή καταγράφεται έξαρση πριν από την έμμηνο ρύση και σε μια ερώτηση για τη χρήση καλλυντικών / μακιγιάζ, το 42,3% πίστευε ότι η τακτική χρήση τους επιδεινώνει την ακμή.

Ποια από αυτά ισχύουν; Πού σταματά η αλήθεια και πού ο μύθος; Ο δρ Στάμου εξηγεί:

• Tο σπάνιο πλύσιμο του προσώπου είναι η ρίζα του προβλήματος και τα σπυράκια / μαύρα στίγματα είναι αποτέλεσμα της βρωμιάς;

Αλήθεια: Η ακμή έχει πολύ μικρή σχέση με τη βρωμιά και πολύ μεγαλύτερη με τις ορμονικές αλλαγές. Ο στόχος του καθαρισμού του δέρματος, ο οποίος πρέπει να γίνεται μόνο 2 φορές ημερησίως με ειδικά προϊόντα, είναι η αφαίρεση του σμήγματος και η μείωση των βακτηρίων.

• Η υπερβολική εφίδρωση προκαλεί ακμή;

Αλήθεια: Η πραγματικότητα είναι ότι ο ίδιος ο ιδρώτας δεν προκαλεί ακμή, αλλά ο ανεπαρκής καθαρισμός του, πριν και μετά την εφίδρωση. Ο ιδρώτας όταν αναμειγνύεται με βρωμιά (σκόνη, υπολείμματα μακιγιάζ κλπ), με συσσωρευμένο σμήγμα και βακτήρια είναι πιθανό να προκαλέσει σπυράκια. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει σε όλους και εξαρτάται από τον τύπο του δέρματος και από το είδος της ακμής.

• Η κατανάλωση ζάχαρης, γαλακτοκομικών και λιπαρών τροφών προκαλεί ακμή;
Αλήθεια: Η ζάχαρη οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων της ινσουλίνης. Οι απότομες αυξήσεις της ορμόνης αυξάνουν την παραγωγή σμήγματος και συμβάλλουν στην απόφραξη των τριχοθυλακίων, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει την ακμή.

Όσον αφορά στα γαλακτοκομικά προϊόντα, υπάρχουν μελέτες που έχουν συνδέσει το αγελαδινό γάλα με την εμφάνιση ακμής. Καμία όμως δεν διαπίστωσε ότι τα προϊόντα που παράγονται από γάλα, όπως το γιαούρτι ή το τυρί, οδηγούν σε εξάρσεις της πάθησης.
Το κόκκινο κρέας, το τυρί, το βούτυρο και τα υδρογονωμένα λιπαρά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά. Οι υψηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά τροφές σχετίζονται με υψηλές συγκεντρώσεις αυξητικού παράγοντα της ινσουλίνης, ο οποίος διεγείρει την παραγωγή των σεξουαλικών ορμονών. Αυτές ευθύνονται για την αύξηση της παραγωγής σμήγματος και οδηγούν σε ακμή.

• Αποτελεί το στρες παράγοντα εμφάνισης και επιδείνωσης της ακμής;
Αλήθεια: Υπάρχει συσχετισμός μεταξύ του στρες και των εξάρσεων της ακμής. Σε απάντηση στο στρες, το σώμα παράγει περισσότερα ανδρογόνα, που διεγείρουν τους σμηγματογόνους αδένες, οδηγώντας σε εξάρσεις της ακμής.

• Ποια η επίδραση του ήλιου στην ακμή;
Αλήθεια: H ελεγχόμενη έκθεση στον ήλιο χωρίς να προκληθεί ηλιακό έγκαυμα είναι ευεργετική για την ακμή, καθώς σε ήπιες δόσεις η ηλιακή ακτινοβολία δρα ανοσοκατασταλτικά και έχει αντιακνεική δράση. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ συχνό στους ασθενείς με ακμή που στην πλειονότητά τους (εκτός από τα ευαίσθητα ανοιχτά δέρματα) βιώνουν ύφεση τους καλοκαιρινούς μήνες. «Τη δράση αυτή “εκμεταλλευόμαστε” και στην εξελιγμένη και αποτελεσματική φωτοθεραπεία με το Dermalux, για να οδηγήσουμε σε γρήγορη και μακροχρόνια ύφεση της ακμής», διευκρινίζει ο δρ Στάμου.

Αντιθέτως, η έντονη έκθεση στον ήλιο μπορεί να επιδεινώσει την ακμή. Ταυτόχρονα κάποια φάρμακα για την αντιμετώπιση της πάθησης αυξάνουν την ευαισθησία του δέρματος στην ηλιακή ακτινοβολία. Παρότι ο πάσχων μπορεί να αισθάνεται ότι ο ήλιος στεγνώνει το δέρμα, στην πραγματικότητα η έντονη έκθεση προκαλεί φλεγμονή και το δέρμα αναγκάζεται να παράγει περισσότερο σμήγμα, επιδεινώνοντας τελικά την πάθηση.

• Επιδεινώνεται η ακμή πριν από την έμμηνο ρύση;
Αλήθεια: Η έξαρση της ακμής 2 έως 7 ημέρες πριν την έναρξη της εμμήνου ρύσεως είναι πιθανή, λόγω της αλλαγής των ορμονικών επιπέδων.

• Έχω ακμή. Μπορώ να χρησιμοποιώ προϊόντα μακιγιάζ;
Αλήθεια: Ναι, αρκεί να είναι επιλεγμένα με πολύ προσοχή. Ορισμένα καλλυντικά μπορεί να προκαλέσουν ακμή ακόμα και σε γυναίκες που δεν υποφέρουν από την πάθηση.

«Κάθε περιστατικό είναι διαφορετικό και γι’ αυτό ο μόνος αρμόδιος για να λύσει τις απορίες των πασχόντων είναι ο δερματολόγος. Όπως μόνο ο δερματολόγος μπορεί να δώσει τη σωστή θεραπεία, αναλόγως του τύπου της ακμής και του βαθμού των συμπτωμάτων, ώστε να επιτευχθεί πολύ γρήγορα ο έλεγχός τους και να αποφευχθεί η δημιουργία ουλών και δυσχρωμιών. Τοπικά προϊόντα, από του στόματος φάρμακα και αγωγές που πραγματοποιούνται στο δερματολογικό ιατρείο είναι τα όπλα μας ενάντια σε αυτήν την πάθηση που τόσο πολύ επηρεάζει την ψυχολογία. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί στη φαρέτρα μας και η φωτοθεραπεία που αναζωογονεί το δέρμα με τη χρήση μη επεμβατικού φωτός, επιταχύνοντας την ανανέωση των κυττάρων, προάγοντας την υγεία του δέρματος και θεραπεύοντας έτσι την ακμή», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.